Nhật Bản dự kiến nâng hỗ trợ ngân sách cho bán dẫn tiên tiến và AI lên khoảng 1,23 nghìn tỷ yên trong năm tài khóa bắt đầu từ tháng 4/2026, gần gấp bốn lần, nhằm tăng tốc năng lực công nghệ mũi nhọn.
Kế hoạch này nằm trong ngân sách của Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp (METI), đồng thời phản ánh chiến lược củng cố chuỗi cung ứng và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế thông qua gói kích thích tài khóa.
- METI dự kiến tăng hỗ trợ cho bán dẫn và AI lên khoảng 1,23 nghìn tỷ yên từ tháng 4/2026.
- Một phần ngân sách được phân bổ cho Rapidus và phát triển mô hình AI nền tảng, hạ tầng dữ liệu, “AI vật lý”.
- Gói kích thích 21,3 nghìn tỷ yên và dự báo tăng trưởng cho thấy Nhật Bản kỳ vọng tiêu dùng và đầu tư tăng tốc.
Nhật Bản dự kiến gần gấp bốn hỗ trợ ngân sách cho bán dẫn và AI từ tháng 4/2026
METI công bố kế hoạch nâng hỗ trợ ngân sách cho bán dẫn tiên tiến và phát triển AI lên khoảng 1,23 nghìn tỷ yên trong năm tài khóa bắt đầu từ tháng 4/2026.
Khoản hỗ trợ dự kiến tương đương khoảng 7,9 tỷ USD, tập trung vào hai mũi nhọn: bán dẫn tiên tiến và hệ sinh thái AI. Theo kế hoạch, năm tài khóa 2026 của Nhật Bản bắt đầu từ tháng 4/2026.
Tổng ngân sách METI được cho là tăng gần 50% so với năm trước, chủ yếu do mức tăng mạnh trong chi tiêu cho chip và AI. Nội các của Thủ tướng Sanae Takaichi đã thông qua, nhưng ngân sách ban đầu vẫn dự kiến được thảo luận tại quốc hội vào đầu năm sau.
Ưu tiên chip và AI giúp Nhật Bản củng cố công nghệ mũi nhọn và chuỗi cung ứng
Nhật Bản đang dồn nguồn lực vào chip và AI để tăng năng lực công nghệ mũi nhọn, đồng thời cải thiện khả năng tiếp cận chuỗi cung ứng các công nghệ then chốt.
Chính sách nhấn mạnh nhu cầu “bắt kịp” năng lực công nghệ của Mỹ và Trung Quốc, trong bối cảnh cạnh tranh công nghệ toàn cầu khiến chuỗi cung ứng dễ biến động. Trọng tâm là đảm bảo nguồn cung và năng lực trong các lĩnh vực có tác động lan tỏa tới công nghiệp, năng suất và an ninh kinh tế.
Tăng tỷ trọng ngân sách thường xuyên nhằm ổn định tài trợ cho bán dẫn và AI
METI dự kiến huy động phần lớn nguồn tăng thêm cho chip và AI ngay từ ngân sách thường xuyên, thay vì phụ thuộc nhiều vào ngân sách bổ sung lập sau như trước.
Cách tiếp cận mới giúp dòng vốn ổn định và dự đoán được hơn cho các chương trình dài hạn. Trước đây, việc cấp vốn theo hướng “tùy thời điểm” thông qua ngân sách bổ sung có thể khiến kế hoạch triển khai bị gián đoạn hoặc khó tối ưu hóa theo lộ trình công nghệ.
Rapidus nhận 150 tỷ yên, nâng tổng đầu tư nhà nước lên 250 tỷ yên
Trong tổng ngân sách cho bán dẫn và AI, Nhật Bản dành 150 tỷ yên cho Rapidus, nâng tổng vốn đầu tư của chính phủ vào dự án lên 250 tỷ yên.
Khoản phân bổ này cho thấy vai trò trung tâm của Rapidus trong chiến lược bán dẫn quốc gia. Việc nâng mức đầu tư tích lũy lên 250 tỷ yên phản ánh định hướng xây dựng năng lực cạnh tranh dài hạn trong chuỗi giá trị bán dẫn tiên tiến.
AI được phân bổ 387,3 tỷ yên cho mô hình nền tảng, hạ tầng dữ liệu và “AI vật lý”
Nhật Bản dự kiến chi 387,3 tỷ yên cho AI, gồm phát triển mô hình AI nền tảng nội địa, tăng cường hạ tầng dữ liệu và “AI vật lý” điều khiển robot, máy móc.
Ba nhóm hạng mục cho thấy cách tiếp cận “từ mô hình đến triển khai”: vừa đầu tư năng lực lõi (foundation models), vừa xây nền dữ liệu để huấn luyện, đánh giá, vận hành, đồng thời thúc đẩy ứng dụng AI vào tự động hóa công nghiệp thông qua robot và thiết bị.
Ngân sách còn bao gồm khoáng sản then chốt và khử carbon
Ngoài chip và AI, METI dự kiến chi 5 tỷ yên để đảm bảo khoáng sản then chốt và 122 tỷ yên cho khử carbon cùng phát triển điện hạt nhân thế hệ mới.
Khoáng sản hiếm, bao gồm đất hiếm, là đầu vào quan trọng cho nhiều ngành công nghệ. Trong khi đó, các khoản cho khử carbon và điện hạt nhân thế hệ mới nhắm đến an ninh năng lượng và giảm phát thải, qua đó hỗ trợ nền tảng cho tăng trưởng công nghiệp dài hạn.
Nhật Bản dự kiến phát hành 1,78 nghìn tỷ yên trái phiếu đặc biệt để hỗ trợ bảo hiểm đầu tư
Nhật Bản dự kiến phát hành khoảng 1,78 nghìn tỷ yên trái phiếu đặc biệt để hỗ trợ Nippon Export and Investment Insurance thúc đẩy đầu tư của doanh nghiệp Nhật vào Mỹ.
Động thái này được mô tả gắn với khuôn khổ thỏa thuận thương mại giữa hai nước. Việc củng cố cơ chế bảo hiểm xuất khẩu và đầu tư có thể giúp doanh nghiệp quản trị rủi ro khi mở rộng hoạt động ra nước ngoài trong các lĩnh vực chiến lược.
Gói kích thích 21,3 nghìn tỷ yên được kỳ vọng hỗ trợ tăng trưởng năm tới
Nhật Bản cho rằng gói kích thích quy mô 21,3 nghìn tỷ yên có thể thúc đẩy tiêu dùng và đầu tư, góp phần cải thiện triển vọng tăng trưởng cho năm tài khóa sắp tới.
Kế hoạch tăng ngân sách METI cho AI và bán dẫn được công bố sau khi chính phủ điều chỉnh dự báo kinh tế. Thông tin chi tiết về kế hoạch ngân sách METI được đề cập tại bài viết của Japan Times.
Gói kích thích được tổng hợp vào tháng 11 và được tài trợ bằng ngân sách bổ sung cho năm tài khóa hiện tại, với mục tiêu giảm tác động chi phí sinh hoạt tăng lên đối với hộ gia đình. Các cấu phần gồm hỗ trợ cho gia đình có con, trợ cấp giảm hóa đơn tiện ích, và chi tiêu để khuyến khích đầu tư vào hạ tầng, AI và chip bán dẫn.
Dự báo tăng trưởng và động lực tiêu dùng, đầu tư của Nhật Bản
Dự báo được phê duyệt cho thấy kinh tế Nhật Bản tăng 1,1% trong năm tài khóa hiện tại và có thể tăng 1,3% trong năm tài khóa 2026, nhờ tiêu dùng và đầu tư được hỗ trợ bởi kích thích.
Dự báo mới cho năm tài khóa hiện tại là 1,1%, tăng từ mức 0,7% ước tính hồi tháng 8 do tác động từ thuế quan của Mỹ nhỏ hơn dự kiến. Thông tin “phê duyệt” được đề cập tại bài viết của Asahi.
Trong năm tài khóa 2026, tốc độ tăng trưởng được kỳ vọng lên 1,3% khi kích thích tài khóa bù đắp phần nào nhu cầu nước ngoài suy yếu. Về cấu phần, tiêu dùng được kỳ vọng tăng 1,3% trong năm tài khóa tới, còn chi tiêu vốn có thể tăng 2,8% trong năm tài khóa 2026, nhanh hơn mức 1,9% ước tính cho năm tài khóa hiện tại.
Những câu hỏi thường gặp
Nhật Bản dự kiến chi bao nhiêu cho bán dẫn tiên tiến và AI trong năm tài khóa bắt đầu từ tháng 4/2026?
METI dự kiến nâng hỗ trợ ngân sách cho bán dẫn tiên tiến và AI lên khoảng 1,23 nghìn tỷ yên trong năm tài khóa bắt đầu từ tháng 4/2026.
Những hạng mục AI nào được ưu tiên trong kế hoạch ngân sách?
Nhật Bản dự kiến dành 387,3 tỷ yên cho AI để phát triển mô hình AI nền tảng nội địa, tăng cường hạ tầng dữ liệu và “AI vật lý” (AI điều khiển robot và máy móc).
Rapidus nhận bao nhiêu và tổng đầu tư nhà nước vào dự án là bao nhiêu?
Rapidus được phân bổ 150 tỷ yên, nâng tổng đầu tư của chính phủ vào dự án lên 250 tỷ yên.
Gói kích thích tài khóa của Nhật Bản có quy mô bao nhiêu?
Gói kích thích được nêu có quy mô khoảng 21,3 nghìn tỷ yên, gồm các khoản hỗ trợ hộ gia đình và khuyến khích đầu tư vào hạ tầng, AI và bán dẫn.