Khối lượng giao dịch Trái phiếu Kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm không thể tất toán lên tới 30,5 tỷ USD trong tuần kết thúc ngày 10/12, mức cao nhất kể từ tháng 12/2017, phản ánh căng thẳng thanh khoản gắn với việc Fed thu hẹp bảng cân đối.
Tình trạng “settlement fail” ở tài sản an toàn nhất thế giới có thể làm méo mó thị trường repo và lãi suất, từ đó tác động dây chuyền tới khẩu vị rủi ro trên các thị trường tài sản, bao gồm cả tiền điện tử và dòng vốn vào/ra các Crypto ETF.
- 30,5 tỷ USD giao dịch TPCP Mỹ 10 năm bị “kẹt” tất toán trong một tuần, cao nhất từ 12/2017.
- Tình trạng khan hiếm trái phiếu mới phát hành gắn với việc Fed giảm tái đầu tư khi trái phiếu đáo hạn thấp hơn.
- Lợi suất Kho bạc biến động nhẹ sau kỳ nghỉ, trong bối cảnh dữ liệu lao động và tăng trưởng kinh tế Mỹ được cập nhật.
30,5 tỷ USD giao dịch TPCP Mỹ 10 năm không tất toán phản ánh tình trạng khan hiếm trái phiếu “on-the-run”
Nguyên nhân trực tiếp đến từ việc trái phiếu 10 năm mới phát hành trở nên khan hiếm trong thị trường repo, khiến chi phí vay mượn lao dốc và làm tăng nguy cơ giao dịch không thể giao nhận đúng hạn.
Dữ liệu của New York Fed cho thấy trong tuần kết thúc ngày 10/12, có 30,5 tỷ USD giao dịch TPCP Mỹ 10 năm không thể tất toán, mức cao nhất về “delivery fails” kể từ tháng 12/2017.
Các giao dịch bị lỗi chủ yếu liên quan đến trái phiếu 10 năm phát hành gần nhất. Lô này xuất phát từ phiên đấu giá 42 tỷ USD ngày 12/11. Khi trái phiếu trở nên quá “hiếm”, lãi suất cho vay trái phiếu trong repo giảm mạnh; một số chủ sở hữu chấp nhận cho vay với lãi suất âm, tức chấp nhận nhận lại rẻ hơn so với lúc đem cho vay.
Trong các giao dịch repo kiểu này, rủi ro “settlement fail” tăng mạnh vì bên bán khó kiếm đủ chứng khoán để giao đúng hạn. Thực tế, điều đó đã xảy ra đúng với lô 10 năm mới nhất, đẩy khối lượng giao nhận lỗi lên mức bất thường.
Chi tiết về thống kê settlement fails được công bố tại: bảng dữ liệu settlement fails của New York Fed.
Fed giảm lượng bổ sung trái phiếu vào thị trường trong các phiên đấu giá gần đây
Fed mua ít trái phiếu trong phiên đấu giá tháng 11 do lượng trái phiếu đáo hạn trong danh mục giảm, khiến phần tái đầu tư bị thu hẹp theo “trần” tái đầu tư, làm thị trường thiếu nguồn cung và gia tăng căng thẳng repo.
Trước đợt “reopening” ngày 15/12 của cùng mã trái phiếu 10 năm, nhà giao dịch kỳ vọng nguồn cung tăng sẽ hạ nhiệt. Tuy nhiên, thay vì giải tỏa, thị trường ghi nhận tình trạng thiếu hụt rõ rệt. Đây không chỉ là hiện tượng “special” thường thấy trong repo, mà nghiêm trọng hơn.
Tại phiên đấu giá tháng 11, Fed chỉ mua 6,5 tỷ USD trái phiếu cho danh mục của mình, thấp hơn nhiều so với các đợt trước đó trong năm: tháng 2 là 11,5 tỷ USD, tháng 5 là 14,8 tỷ USD và tháng 8 là 14,3 tỷ USD (cùng quy mô phiên bán).
Nguyên nhân được nêu là lượng trái phiếu Kho bạc đáo hạn trong danh mục SOMA giảm mạnh. SOMA chỉ có 22 tỷ USD đáo hạn vào ngày 15/11, thấp hơn mức 45–49 tỷ USD ở các chu kỳ trước. Khi Fed chỉ tái đầu tư phần vượt một mức trần nhất định, tổng lượng “rollover” cũng giảm theo.
Mức trần này đã thay đổi theo thời gian: tháng 6/2022, trần theo tháng là 30 tỷ USD; đến tháng 9, trần tăng gấp đôi lên 60 tỷ USD. Việc thắt chặt bảng cân đối tác động trực tiếp đến khả năng Fed tham gia từng phiên đấu giá, khiến Fed không “đỡ” nguồn cung cho lô 10 năm tháng 11 như các giai đoạn trước. Diễn biến tương tự cũng được ghi nhận ở trái phiếu 3 năm với mức bổ sung nhỏ hơn.
Khi nguồn cung hạn chế, giới giao dịch buộc phải tranh nhau vay mượn trái phiếu trên thị trường repo để đáp ứng nghĩa vụ giao hàng. Hệ quả là số giao dịch không tất toán tăng, gia tăng rủi ro vận hành và tạo ra “nút thắt” thanh khoản trong kênh tài sản thế chấp.
Lợi suất Kho bạc Mỹ biến động sau kỳ nghỉ và dữ liệu kinh tế mới
Lợi suất TPCP Mỹ thay đổi nhẹ sau kỳ nghỉ, với 10 năm gần như đi ngang quanh 4,13% trong khi 2 năm giảm về khoảng 3,483%, phản ánh thị trường điều chỉnh theo dữ liệu lao động và tăng trưởng.
Sau kỳ nghỉ Giáng sinh, lợi suất 10 năm giảm chưa tới 1 điểm cơ bản, về 4,13%. Lợi suất 2 năm giảm hơn 2 điểm cơ bản, chốt ở 3,483%. Trong thị trường trái phiếu, 1 điểm cơ bản tương đương 0,01%, và lợi suất biến động ngược chiều với giá.
- 1 tháng: 3,619% (+0,006)
- 3 tháng: 3,633% (-0,011)
- 6 tháng: 3,585% (-0,014)
- 1 năm: 3,49% (-0,016)
- 2 năm: 3,481% (-0,029)
- 10 năm: 4,13% (-0,004)
- 30 năm: 4,816% (+0,021)
Biến động này xuất hiện khi nhà giao dịch xử lý dữ liệu kinh tế mới. Bộ Lao động Mỹ cho biết số đơn xin trợ cấp thất nghiệp giảm còn 214.000 trong tuần kết thúc ngày 20/12, giảm 10.000 so với tuần trước và thấp hơn kỳ vọng.
Đồng thời, Bộ Thương mại Mỹ báo cáo GDP tăng 4,3% trong quý 1, là tốc độ nhanh nhất trong hai năm. Các dữ liệu tăng trưởng và lao động thường ảnh hưởng kỳ vọng lãi suất, từ đó tác động định giá tài sản rủi ro như cổ phiếu và tiền điện tử.
Vì sao sự cố tất toán trái phiếu có thể liên quan tới thị trường tiền điện tử
Khi thị trường Kho bạc và repo căng thẳng, điều kiện tài chính thường bị siết, tác động đến thanh khoản USD và khẩu vị rủi ro, qua đó ảnh hưởng biến động giá tiền điện tử và dòng vốn ngắn hạn.
TPCP Mỹ là tài sản thế chấp cốt lõi trong hệ thống tài chính. Khi trái phiếu “on-the-run” khan hiếm và phát sinh settlement fails, chi phí tài trợ và tính sẵn có của tài sản thế chấp có thể biến động, khiến các tổ chức ưu tiên nắm giữ thanh khoản thay vì tăng rủi ro.
Trong các giai đoạn thị trường lãi suất nhạy cảm, tài sản rủi ro (bao gồm crypto) thường phản ứng mạnh với tín hiệu thắt chặt thanh khoản. Do đó, theo dõi căng thẳng repo, biến động lợi suất và hoạt động bảng cân đối của Fed có thể giúp nhà đầu tư crypto hiểu rõ bối cảnh dòng tiền.
Những câu hỏi thường gặp
“Settlement fail” trong giao dịch Trái phiếu Kho bạc Mỹ là gì?
“Settlement fail” là tình huống một bên không thể giao chứng khoán hoặc chuyển tiền đúng ngày tất toán đã thỏa thuận, khiến giao dịch bị trễ hoặc không hoàn tất theo lịch.
Vì sao trái phiếu 10 năm mới phát hành lại khan hiếm và gây lỗi tất toán?
Trái phiếu 10 năm mới phát hành thường được săn tìm để giao hàng chuẩn và làm tài sản thế chấp repo. Khi nguồn cung trên thị trường không đủ, người bán khó vay mượn để giao đúng hạn, làm tăng settlement fails.
Fed thu hẹp bảng cân đối ảnh hưởng thế nào tới nguồn cung trái phiếu trong đấu giá?
Khi lượng trái phiếu đáo hạn trong danh mục SOMA giảm, phần Fed tái đầu tư cũng giảm theo trần tái đầu tư, khiến Fed mua ít hơn tại các phiên đấu giá và làm thị trường thiếu nguồn cung hơn.
Lợi suất 10 năm 4,13% và 2 năm 3,483% nói lên điều gì?
Hai mức lợi suất này phản ánh kỳ vọng lãi suất và tăng trưởng ở các kỳ hạn khác nhau. Biến động nhỏ sau kỳ nghỉ cho thấy thị trường đang điều chỉnh theo dữ liệu kinh tế hơn là một cú sốc định giá tức thời.