Alphabet tạm dừng Waymo tại San Francisco sau sự cố mất điện

Sự cố mất điện diện rộng tại San Francisco đã khiến nhiều robotaxi Waymo mắc kẹt trên đường, buộc Alphabet tạm dừng dịch vụ gọi xe tự lái ở khu vực Vịnh.

Sự kiện này làm nổi bật rủi ro vận hành của phương tiện tự hành khi hạ tầng đô thị gặp trục trặc, đồng thời đặt ra câu hỏi về quy trình dự phòng, trách nhiệm của doanh nghiệp và yêu cầu quản lý khi xảy ra sự cố quy mô lớn.

Mất điện diện rộng khiến Waymo tạm dừng robotaxi tại San Francisco

Waymo đã tạm dừng dịch vụ gọi xe tự lái ở khu vực Vịnh sau khi mất điện quy mô lớn tại San Francisco khiến nhiều xe robotaxi bị mắc kẹt trên đường.

Pacific Gas and Electric (PG&E) cho biết sự cố bắt đầu vào chiều thứ Bảy và đạt đỉnh sau đó khoảng hai giờ, ảnh hưởng khoảng 130.000 khách hàng. Đây là mức tác động đủ lớn để gây gián đoạn dây chuyền cho giao thông và các dịch vụ phụ thuộc vào điều phối theo thời gian thực.

Tại thời điểm đưa tin, vẫn còn khoảng 21.000 hộ gia đình và cơ sở kinh doanh chưa có điện, chủ yếu ở Presidio, Richmond District, Golden Gate Park và một phần khu trung tâm. Các khu vực này bao gồm nhiều tuyến đường huyết mạch, nên bất kỳ trục trặc nào của hệ thống tín hiệu, liên lạc, hoặc điều phối cũng có thể làm tăng rủi ro tắc nghẽn.

PG&E said nguyên nhân là một vụ cháy tại trạm biến áp gây thiệt hại “đáng kể và trên diện rộng”, đồng thời không thể đưa ra mốc thời gian khôi phục hoàn toàn. Việc thiếu timeline rõ ràng khiến các dịch vụ phụ thuộc hạ tầng phải ưu tiên phương án an toàn và tạm dừng.

Thị trưởng San Francisco Daniel Lurie cho biết trong cập nhật lúc 9 p.m. trên X rằng lực lượng cảnh sát, cứu hỏa, kiểm soát đỗ xe và các “city ambassadors” đã được điều tới các khu vực bị ảnh hưởng khi giao thông công cộng dần khôi phục. Ông cũng xác nhận “Waymo has also paused service”.

PG&E xác nhận cháy trạm biến áp là nguyên nhân và chưa có thời hạn sửa chữa đầy đủ

PG&E cho biết vụ cháy tại trạm biến áp đã gây hư hỏng nghiêm trọng, và nhà cung cấp điện chưa thể cam kết thời điểm hoàn tất sửa chữa.

Trong các sự cố dạng này, vấn đề không chỉ nằm ở việc khôi phục cấp điện, mà còn là đánh giá an toàn hạ tầng, cô lập điểm lỗi, và kiểm tra phát sinh liên quan. Khi thiệt hại được mô tả là “significant and extensive”, thông lệ vận hành thường ưu tiên kiểm soát rủi ro trước khi đóng điện lại diện rộng.

Với các hệ thống tự hành, mất điện có thể kéo theo gián đoạn mạng viễn thông, mất tín hiệu ở một số thiết bị điều phối, hoặc làm suy giảm khả năng liên lạc giữa xe và trung tâm vận hành. Điều này giải thích vì sao việc “tạm dừng dịch vụ” thường là lựa chọn nhằm tránh tạo thêm nút thắt giao thông và rủi ro an toàn.

Elon Musk nói Tesla không bị ảnh hưởng, nhưng Tesla không vận hành robotaxi tự lái hoàn toàn tại San Francisco

Elon Musk tuyên bố “Tesla Robotaxis” không bị ảnh hưởng, nhưng Tesla hiện không có chương trình robotaxi tự lái hoàn toàn tại San Francisco và không có giấy phép vận hành xe không người lái tại California.

Musk đăng trên X rằng: “Tesla Robotaxis were unaffected by the SF power outage.” Tuy nhiên, nhiều người phản hồi rằng Tesla không chạy chương trình tự lái không người lái trong thành phố, dẫn tới tranh cãi trong phần bình luận.

Dịch vụ tại địa phương của Tesla sử dụng “FSD (Supervised)”, là hệ thống hỗ trợ lái yêu cầu luôn có người ngồi sau vô lăng. Các cơ quan quản lý gồm California DMV và California Public Utilities Commission xác nhận Tesla không có giấy phép để vận hành xe tự lái mà không có nhân sự an toàn sẵn sàng phanh hoặc đánh lái tại bang này.

Tesla đang hướng tới trở thành người chơi lớn trong mảng robotaxi, nhưng các chuyến đi hiện nay vẫn dựa vào người giám sát, kể cả ở những bang nơi công ty có giấy phép cho các chương trình tự lái. Ứng dụng Robotaxi của Tesla cho phép gọi xe, song mỗi chuyến vẫn có người đi kèm. Trong khi đó, Waymo đang dẫn đầu tại thị trường phương Tây và cạnh tranh với các đối thủ như Apollo Go thuộc Baidu.

Sự cố cho thấy giới hạn vận hành của xe tự hành khi hạ tầng đô thị bị gián đoạn

Việc Waymo phải tạm dừng dịch vụ giữa lúc mất điện cho thấy xe tự hành vẫn cần cơ chế dự phòng và phối hợp người–máy để xử lý các tình huống hạ tầng đô thị gặp sự cố.

Các chương trình robotaxi đang phổ biến hơn ở nhiều thành phố lớn của Mỹ, nhưng mức độ chấp nhận của công chúng vẫn là rào cản. American Automobile Association cho biết trước đó trong năm, hai phần ba tài xế tại Mỹ báo cáo họ lo sợ xe tự hành.

Bryan Reimer, nhà khoa học nghiên cứu tại MIT và đồng tác giả “How to Make AI Useful”, nhận định việc tạm dừng tại San Francisco thể hiện giới hạn của các phương tiện này. Ông cho rằng có yếu tố đã bị bỏ sót trong thiết kế hoặc phát triển hệ thống, trong khi mất điện là sự kiện có thể dự đoán.

“Không phải vĩnh viễn, nhưng trong tương lai gần, chúng ta sẽ cần kết hợp trí tuệ con người và máy móc, và phải có hệ thống dự phòng của con người quanh các hệ thống tự động hóa cao, bao gồm robotaxi.”
– Bryan Reimer, nhà khoa học nghiên cứu MIT, đồng tác giả “How to Make AI Useful”

Regulator có thể siết yêu cầu trách nhiệm khi robotaxi gây “tắc nghẽn hỗn loạn” trong sự cố diện rộng

Giới quản lý được kêu gọi xác định giới hạn số lượng xe tự động hóa cao trên đường và quy trách nhiệm cho doanh nghiệp AV nếu xe gây tắc nghẽn nghiêm trọng khi xảy ra mất điện lớn.

Reimer cho rằng cơ quan quản lý cần quyết định nên cho phép bao nhiêu xe tự động hóa cao hoạt động trên đường phố, đồng thời buộc các công ty xe tự hành chịu trách nhiệm nếu phương tiện của họ tạo ra “chaos gridlock” trong thời điểm hạ tầng gặp sự cố.

Waymo không công bố thời điểm dịch vụ sẽ hoạt động trở lại, và cũng không xác nhận liệu có va chạm nào xảy ra trong thời gian mất điện hay không. Trong bối cảnh này, thông tin về an toàn vận hành, quy trình xử lý sự cố và cơ chế “fallback” có thể trở thành trọng tâm đánh giá của công chúng lẫn cơ quan quản lý.

Những câu hỏi thường gặp

Vì sao Waymo phải tạm dừng dịch vụ robotaxi sau mất điện?

Mất điện diện rộng có thể làm gián đoạn hạ tầng cần thiết cho vận hành an toàn như liên lạc, điều phối và một số hệ thống giao thông. Khi nhiều xe bị mắc kẹt và chưa có thời hạn khôi phục điện đầy đủ, tạm dừng dịch vụ giúp giảm rủi ro và tránh tạo thêm tắc nghẽn.

PG&E nói nguyên nhân mất điện ở San Francisco là gì?

PG&E cho biết nguyên nhân là một vụ cháy tại trạm biến áp gây thiệt hại “đáng kể và trên diện rộng”, và công ty chưa thể đưa ra timeline cho việc sửa chữa hoàn toàn.

Tesla có đang chạy robotaxi tự lái hoàn toàn tại San Francisco không?

Không. Tesla tại khu vực này dùng “FSD (Supervised)”, yêu cầu có người lái giám sát. California DMV và California Public Utilities Commission xác nhận Tesla không có giấy phép để vận hành xe tự lái không người lái tại California khi không có nhân sự an toàn sẵn sàng can thiệp.