Nhà đầu tư Phố Wall đang bước vào năm 2026 với khẩu vị rủi ro rất cao: tỷ trọng tiền mặt giảm xuống mức kỷ lục 3,3%, tăng mạnh cổ phiếu và đẩy mạnh hàng hóa lên mức chưa thấy từ đầu 2022.
Bối cảnh này diễn ra dù định giá S&P 500 tiếp tục leo thang và thị trường chỉ kỳ vọng Fed giảm lãi suất hạn chế. Niềm tin “tăng trưởng vẫn còn” đang lấn át các tín hiệu cảnh báo, khiến yêu cầu về lợi nhuận doanh nghiệp trong 2026 trở nên cực kỳ khắt khe.
- Tiền mặt trong danh mục giảm xuống 3,3% khi dòng tiền nghiêng mạnh sang cổ phiếu và hàng hóa.
- Định giá cao buộc lợi nhuận 2026 phải “đáp ứng hoàn hảo”, trong khi rủi ro lao động và lãi suất vẫn hiện hữu.
- Thị trường xoay vòng khỏi AI và bán dẫn, tạo môi trường thuận lợi cho chiến lược chọn lọc cổ phiếu.
Nhà đầu tư phớt lờ rủi ro lãi suất dù thị trường lao động suy yếu
Ngay cả khi dữ liệu việc làm Mỹ có dấu hiệu yếu đi và thị trường chỉ kỳ vọng khoảng hai lần Fed cắt giảm lãi suất trong năm tới, tâm lý “bull” vẫn chiếm ưu thế nhờ câu chuyện tăng trưởng.
Định vị vào cổ phiếu tăng nhanh cho thấy nhà đầu tư chấp nhận mặt bằng định giá đắt đỏ và kỳ vọng doanh nghiệp sẽ tạo ra lợi nhuận vượt trội để “hợp thức hóa” mức giá hiện tại. Trong môi trường như vậy, rủi ro không nằm ở tin xấu đơn lẻ, mà ở việc chuỗi kỳ vọng tăng trưởng bị gián đoạn.
Citigroup cảnh báo khi bước vào năm thứ tư của nhịp tăng hiện tại, biến động có thể lặp lại thường xuyên hơn và mạnh hơn do kỳ vọng tăng trưởng “ngầm” đã ở mức cao. Điểm xuất phát định giá cao là một rào cản đáng kể, đồng nghĩa thị trường có ít “vùng đệm” nếu tăng trưởng lợi nhuận lệch kỳ vọng.
“Những đợt biến động liên tiếp là điều nên kỳ vọng và có thể nghiêm trọng hơn do kỳ vọng tăng trưởng ngầm.”
– Scott Chronert, Citigroup
Một trọng tâm rủi ro khác là chi tiêu vốn cho AI. Các hãng công nghệ, đặc biệt nhóm “hyperscalers”, đang rót hàng tỷ USD vào hạ tầng AI, làm gia tăng áp lực lên bảng cân đối kế toán. Khi capex phình to mà lợi nhuận chưa theo kịp, mức chịu đựng của thị trường đối với “cú hụt” kết quả kinh doanh sẽ thấp hơn.
Thị trường trái phiếu cũng phát tín hiệu cảnh báo. Khi cổ phiếu Oracle giảm mạnh sau kết quả kinh doanh yếu, các hợp đồng hoán đổi rủi ro tín dụng (CDS) của hãng tăng vọt lên mức cao kỷ lục, cho thấy nhà đầu tư nợ đang nhạy cảm hơn với rủi ro lợi nhuận và đòn bẩy trong nhóm công nghệ.
Kỳ vọng lợi nhuận 2026 được đặt ở mức rất cao, hướng tới tăng trưởng hai chữ số trên nhiều khu vực. Tuy nhiên, điều này chỉ bền vững nếu nhiều điều kiện cùng “đúng nhịp”: châu Á duy trì tăng trưởng, châu Âu chuyển hóa chi tiêu tài khóa thành lợi nhuận doanh nghiệp, còn Mỹ tiếp tục dựa vào động lực AI và một thị trường lao động không suy yếu thêm.
Xoay vòng cổ phiếu tăng tốc khi AI và bán dẫn hạ nhiệt
Hai tháng xoay vòng liên tiếp cho thấy dòng tiền đang rời khỏi các mã theo chủ đề AI và bán dẫn để quay sang các nhóm ngành truyền thống, tìm kiếm giá trị và yếu tố phòng thủ.
Xu hướng này xuất hiện ở cả Mỹ và châu Âu, dù tốc độ và “đích đến” khác nhau theo từng khu vực. Thông điệp chung là thị trường chuyển từ “mua theo chủ đề” sang tìm kiếm mức định giá hợp lý hơn ở các nhóm ngành bị bỏ lại, đồng thời tăng tiếp xúc với chu kỳ kinh tế hoặc các ngành có tính phòng thủ.
Rủi ro tập trung từng nổi bật trong 2025 khiến nhiều nhà giao dịch ưu tiên chọn lọc cổ phiếu. Khi tương quan giữa các cổ phiếu trong chỉ số suy giảm, nhà quản lý chủ động có cơ hội vượt trội thông qua phân hóa: doanh nghiệp có dòng tiền tốt, đòn bẩy hợp lý và triển vọng lợi nhuận rõ ràng thường được ưu tiên hơn các câu chuyện tăng trưởng chưa kiểm chứng.
BlackRock nhận định chủ đề AI vẫn là động lực chính của cổ phiếu Mỹ, nhưng môi trường hiện tại phù hợp hơn với việc “chọn người thắng kẻ thua” giữa các nhóm xây dựng hạ tầng AI ở hiện tại và giai đoạn sau, khi lợi ích AI lan rộng hơn sang nhiều ngành.
Mùa vụ đầu năm có thể nâng khẩu vị rủi ro nhưng không đảm bảo tăng giá
Đầu năm thường hỗ trợ tâm lý chấp nhận rủi ro nhờ dòng tiền mới, mục tiêu hiệu suất được thiết lập lại và ngân sách rủi ro được mở ra, nhưng tháng 1–2 vẫn có lịch sử biến động trái chiều.
Mẫu hình theo mùa có thể tạo lực đẩy ngắn hạn cho cổ phiếu và tài sản rủi ro, song không phải “đường một chiều”. Dữ liệu lịch sử cho thấy đầu năm có thể xuất hiện cả giai đoạn tăng mạnh lẫn các nhịp điều chỉnh sâu, đặc biệt khi kỳ vọng đã được nâng quá cao trước mùa công bố kết quả kinh doanh.
Điểm nhạy cảm nhất mà các tổ chức lớn theo dõi vẫn là thị trường lao động. Nếu việc làm suy yếu thêm, câu chuyện tăng trưởng có nguy cơ sụp đổ, kéo theo định giá bị tái định mức. Goldman Sachs cho rằng xác suất suy thoái hiện vẫn thấp, nhưng giao dịch xoay quanh AI là rủi ro lớn nhất với cổ phiếu Mỹ trong bối cảnh định giá cao.
Kamakshya Trivedi của Goldman Sachs cho rằng dù rủi ro suy thoái trước mắt còn thấp, “AI trade” vẫn là mối đe dọa lớn nhất cho thị trường cổ phiếu Mỹ nếu kỳ vọng tăng trưởng không được hiện thực hóa.
Những câu hỏi thường gặp
Tỷ trọng tiền mặt 3,3% nói lên điều gì?
Mức 3,3% phản ánh nhà đầu tư giảm “đệm an toàn” và gia tăng phân bổ vào tài sản rủi ro như cổ phiếu và hàng hóa. Khi tiền mặt thấp, thị trường thường nhạy hơn trước tin xấu vì khả năng mua bù giảm và áp lực tái cân bằng tăng.
Vì sao định giá cao khiến thị trường dễ biến động hơn?
Khi định giá đã cao, thị trường cần lợi nhuận và tăng trưởng thực tế phải bám sát hoặc vượt kỳ vọng. Chỉ một vài quý lợi nhuận thấp hơn dự kiến hoặc triển vọng bị hạ cũng có thể kích hoạt điều chỉnh mạnh do “biên độ sai số” nhỏ.
Xoay vòng khỏi AI và bán dẫn có nghĩa là xu hướng AI kết thúc?
Không nhất thiết. Xoay vòng thường phản ánh chốt lời và tìm kiếm cơ hội ở nhóm định giá thấp hơn. Nhiều tổ chức vẫn coi AI là động lực dài hạn, nhưng giai đoạn hiện tại ưu tiên chọn lọc doanh nghiệp hưởng lợi thật sự thay vì mua theo chủ đề.
Rủi ro lớn nhất khi bước vào 2026 là gì?
Thị trường lao động là biến số then chốt. Nếu việc làm suy yếu rõ rệt, tiêu dùng và tăng trưởng có thể giảm tốc, khiến kỳ vọng lợi nhuận 2026 không đạt. Đồng thời, chi tiêu vốn AI lớn có thể làm tăng rủi ro bảng cân đối nếu doanh thu không theo kịp.