Megaspeed, công ty AI đăng ký tại Singapore, đang bị Mỹ điều tra vì nhập khẩu lượng lớn GPU Nvidia nhưng số chip quan sát được tại các trung tâm dữ liệu không khớp với hồ sơ thương mại, làm dấy lên nghi vấn chuyển hướng chip sang Trung Quốc hoặc vận hành “thực chất” như một thực thể Trung Quốc.
Vụ việc diễn ra trong bối cảnh Washington siết kiểm soát xuất khẩu chip AI tiên tiến nhằm hạn chế năng lực AI và quân sự của Trung Quốc. Megaspeed bác bỏ cáo buộc và khẳng định tuân thủ quy định, còn Nvidia nói chưa thấy bằng chứng chuyển hướng.
- Mỹ xem xét Megaspeed có chuyển GPU Nvidia sang Trung Quốc khi chưa có giấy phép hoặc có liên hệ Trung Quốc về thực chất.
- Hồ sơ hải quan cho thấy Megaspeed nhập tối thiểu 4,6 tỷ USD phần cứng Nvidia (136.000 GPU), nhưng kiểm tra tại chỗ ghi nhận ít hơn đáng kể.
- Nvidia nói đã kiểm tra và “các GPU ở đúng nơi cần ở”, đồng thời sẽ tiếp tục thăm lại; Malaysia và Singapore cũng đang theo dõi tuân thủ.
Mỹ điều tra Megaspeed vì nghi vấn chuyển hướng chip AI Nvidia sang Trung Quốc
Mỹ đang điều tra liệu Megaspeed có đưa chip Nvidia vào Trung Quốc mà không có giấy phép, hoặc liệu công ty có vận hành như một thực thể Trung Quốc dù đăng ký tại Singapore.
Trọng tâm điều tra là việc chip AI tiên tiến có thể bị “lọt” qua các tuyến thương mại trong khu vực Đông Nam Á, nơi Megaspeed nhanh chóng nổi lên như một người mua phần cứng Nvidia quy mô lớn. Nếu kết luận có vi phạm, điều này có thể bị xem là vượt rào các hạn chế xuất khẩu của Mỹ nhằm hạn chế năng lực AI và quân sự.
Cảnh sát Singapore xác nhận đang kiểm tra khả năng vi phạm luật địa phương nhưng không nêu cụ thể điều khoản. Tại Malaysia, nơi đặt phần lớn hoạt động của Megaspeed, phía chính phủ được cho là cho biết việc theo dõi tuân thủ vẫn đang diễn ra.
Megaspeed phủ nhận các cáo buộc và nói hoạt động từ Singapore, tuân thủ mọi quy định áp dụng, bao gồm kiểm soát xuất khẩu của Mỹ.
Nvidia nói chưa thấy bằng chứng chip bị chuyển hướng và Megaspeed không có cổ đông Trung Quốc
Phía Nvidia cho biết họ không tìm thấy bằng chứng chuyển hướng chip và xác nhận Megaspeed được sở hữu, vận hành ngoài Trung Quốc, không có cổ đông Trung Quốc.
Một phát ngôn viên của Nvidia được cho là nói hãng đã kiểm tra và chưa thấy dấu hiệu phần cứng bị chuyển sang Trung Quốc. Người này cũng cho rằng các dịch vụ Megaspeed cung cấp nằm trong phạm vi hoạt động điện toán đám mây được phép.
Nvidia cho biết họ thực hiện kiểm tra hiện trường định kỳ trên toàn cầu. Công ty dẫn lại tuyên bố vào giữa tháng 11 rằng các chuyến thăm đã xác nhận GPU gửi đến Megaspeed “ở đúng nơi cần ở”. Đến giữa tháng 12, Nvidia nói đã xác định được “phần lớn” sản phẩm đã chuyển và sẽ quay lại kiểm tra.
Hồ sơ thương mại cho thấy Megaspeed nhập tối thiểu 4,6 tỷ USD phần cứng Nvidia, tương đương 136.000 GPU
Dữ liệu hải quan Malaysia và Indonesia cho thấy từ khi ra mắt năm 2023 đến tháng 11 năm nay, Megaspeed nhập ít nhất 4,6 tỷ USD phần cứng Nvidia, gồm khoảng 136.000 GPU.
Theo hồ sơ do Big Trade Data tổng hợp từ dữ liệu hải quan Malaysia và Indonesia, hơn một nửa lượng hàng thuộc dòng Blackwell. Nội dung cũng nêu Blackwell là nhóm chip mà ông Trump nói sẽ không phê duyệt xuất khẩu sang Trung Quốc, kể cả khi nới giới hạn với các mẫu cũ hơn.
Phần lớn đơn vị Blackwell được ghi nhận đến cách đây hơn 6 tháng, và có thêm một lô khác vào tháng trước. Các mốc này làm tăng mức độ chú ý, vì chúng gắn với giai đoạn Mỹ đang tinh chỉnh cơ chế cấp phép và giám sát xuất khẩu chip AI.
Kết quả kiểm tra tại chỗ ghi nhận ít GPU Blackwell hơn nhiều so với lượng nhập khẩu
Khi các nhóm Nvidia đến trung tâm dữ liệu của Megaspeed, họ chỉ thấy vài nghìn GPU Blackwell, thấp hơn đáng kể so với quy mô nhập khẩu thể hiện trong hồ sơ thương mại.
Thông tin kiểm kê chia sẻ với quan chức Mỹ cho thấy khoảng cách giữa lượng hàng nhập và phần cứng quan sát được tại các cơ sở đã biết. Một quan chức Nvidia nói hãng cũng kiểm tra các kho riêng và xác nhận phần cứng chưa được chuyển sang Trung Quốc, nhưng không nêu rõ tổng lượng lưu kho có khớp với phần “thiếu” hay không.
Nvidia mô tả “dấu chân” trung tâm dữ liệu của Megaspeed với Washington khác với mô tả công khai của Megaspeed về cơ sở vật chất, và cũng khác với cách công ty mô tả riêng về vận hành. Đây là một trong các điểm khiến cơ quan chức năng tập trung làm rõ tuyến đường đi và nơi đặt thực tế của các GPU.
Mô hình “neocloud” và việc cho thuê năng lực GPU cho Alibaba làm tăng rà soát
Megaspeed vận hành theo mô hình “neocloud”, tức cho thuê phần cứng hiệu năng cao để chạy tác vụ AI; tại nhiều địa điểm Đông Nam Á, công ty cho Alibaba thuê năng lực Nvidia.
Mô hình cho thuê GPU có thể khiến dòng chảy thiết bị và quyền truy cập tính toán trở nên phức tạp hơn để giám sát, nhất là khi liên quan khách hàng xuyên biên giới. Nội dung cũng cho biết Alibaba là tập đoàn công nghệ Trung Quốc đã nằm trong diện rà soát an ninh quốc gia của Mỹ.
Trong bối cảnh đó, cơ quan chức năng có thể không chỉ xem xét “con chip nằm ở đâu”, mà còn đánh giá quyền kiểm soát vận hành, quyền truy cập từ xa, và việc hạ tầng có được dùng để phục vụ các thực thể bị hạn chế hay không.
Dấu hỏi về “cụm điện toán NCP lớn nhất” và thực thể mang thương hiệu tương tự tại Trung Quốc
Nhà điều tra đặt câu hỏi về vị trí dự án “khu vực cụ thể” được Megaspeed quảng bá, sau đó phát hiện một công ty tại Trung Quốc dùng thương hiệu tương tự và đăng tuyển gần Thượng Hải cho công việc liên quan GPU Nvidia bị hạn chế.
Bản trình bày nhà đầu tư năm 2024 của Megaspeed (được dịch từ tiếng Trung) nêu: “Tính đến hiện tại, cụm sức mạnh tính toán NCP (Nvidia Cloud Partner) lớn nhất đã được xây dựng tại một khu vực cụ thể.” Việc không nêu rõ địa điểm khiến nhà chức trách cần đối chiếu với danh sách cơ sở đã biết.
Sau đó, các nhà điều tra xác định một công ty Trung Quốc sử dụng cùng nhận diện thương hiệu, tuyên bố có nhân sự ở Đông Nam Á, đồng thời đăng tin tuyển dụng gần địa điểm ở Thượng Hải cho công việc trên GPU Nvidia thuộc diện hạn chế. Điều này đã thu hút sự chú ý của Cục Công nghiệp và An ninh thuộc Bộ Thương mại Mỹ.
Tại thời điểm được đề cập, Mỹ chưa đưa Megaspeed vào danh sách hạn chế thương mại và cũng chưa yêu cầu Nvidia dừng làm ăn với công ty.
Malaysia và Singapore cập nhật tình trạng giám sát, còn lịch mua hàng tập trung sát mốc thay đổi cơ chế cấp phép
Malaysia nói chưa có bằng chứng rõ ràng về vi phạm và sẵn sàng tiếp nhận thông tin đáng tin cậy; Singapore từng thẩm vấn nhà sáng lập Huang Le và hạn chế di chuyển, nhưng hiện bà không bị giam và đang hỗ trợ điều tra.
Bộ đầu tư và thương mại Malaysia cho biết chưa thấy bằng chứng vi phạm một cách rõ ràng ở thời điểm hiện tại và hoan nghênh thêm dữ liệu đáng tin cậy. Tại Singapore, cảnh sát từng tạm giữ để thẩm vấn nhà sáng lập Huang Le và áp hạn chế đi lại; sau đó bà không còn bị giam và đang hợp tác.
Nội dung cũng nêu Megaspeed hoàn tất phần lớn các giao dịch mua bộ xử lý Nvidia trong 6 tuần trước ngày 15/05/2025, ngay trước khi một hệ thống giấy phép thời chính quyền Biden dành cho Đông Nam Á dự kiến bắt đầu và sau đó bị ông Trump hủy bỏ.
Những câu hỏi thường gặp
Mỹ đang điều tra điều gì về Megaspeed?
Mỹ đang điều tra liệu Megaspeed có chuyển GPU Nvidia vào Trung Quốc khi chưa có giấy phép hay không, hoặc liệu công ty có “thực chất” là thực thể Trung Quốc dù đăng ký tại Singapore.
Vì sao hồ sơ nhập khẩu của Megaspeed gây chú ý?
Hồ sơ hải quan Malaysia và Indonesia cho thấy Megaspeed đã nhập ít nhất 4,6 tỷ USD phần cứng Nvidia, khoảng 136.000 GPU, nhưng các đợt kiểm tra tại trung tâm dữ liệu ghi nhận số GPU Blackwell thực tế chỉ ở mức vài nghìn.
Nvidia phản hồi thế nào trước nghi vấn chuyển hướng chip?
Nvidia cho biết chưa thấy bằng chứng chuyển hướng và nói các chuyến thăm đã xác nhận GPU ở đúng nơi cần ở. Nvidia cũng nói đã xác định được “phần lớn” sản phẩm đã chuyển và sẽ tiếp tục kiểm tra lại.
Mô hình “neocloud” của Megaspeed là gì?
“Neocloud” là mô hình cho thuê hạ tầng tính toán hiệu năng cao, như GPU, để khách hàng chạy khối lượng công việc AI. Megaspeed được mô tả là cho thuê năng lực Nvidia tại nhiều địa điểm Đông Nam Á.
Alibaba liên quan gì trong câu chuyện này?
Nội dung cho biết Megaspeed cho Alibaba thuê năng lực GPU Nvidia tại nhiều địa điểm ở Đông Nam Á. Alibaba là tập đoàn công nghệ Trung Quốc đang trong diện rà soát an ninh quốc gia của Mỹ, nên mối quan hệ này làm tăng mức độ giám sát.