Số lượng trang trại đào tiền điện tử tại Nga tăng mạnh sau khi Moscow hợp pháp hóa hoạt động này trong năm 2024, kéo theo nhu cầu giám sát điện năng và siết khai thác trái phép.
Đà tăng được thúc đẩy bởi dòng vốn mới vào lĩnh vực đã được công nhận là kinh doanh hợp pháp, trong khi một phần tăng trưởng có thể đến từ đào “chui” khi nhiều khu vực áp lệnh cấm do thiếu điện.
- Nga ghi nhận số trang trại đào crypto tăng 44% trong năm 2025, đạt 196.900 cơ sở theo hệ thống phát hiện dựa trên AI.
- Irkutsk vẫn là “thủ phủ đào” nhờ giá điện thấp, nhưng nhiều vùng đã áp lệnh cấm đến 2031 do áp lực thiếu điện.
- Hợp pháp hóa từ 8/2024 hút vốn tổ chức, song tỷ lệ đăng ký còn thấp (khoảng 30%), làm nổi bật bài toán đào trái phép.
Nga dùng AI để thống kê và phát hiện trang trại đào tiền điện tử
Một nền tảng phân tích điện năng dùng AI đã giúp ước tính số trang trại đào crypto tại Nga lên 196.900 cơ sở, kể cả các điểm không khai báo.
Các trang trại “mint” tiền điện tử như Bitcoin được ghi nhận tăng 44% trong năm 2025, dù lệnh cấm đã mở rộng tới khoảng một tá khu vực do thiếu điện, tình trạng mà giới chức quy một phần cho bùng nổ hoạt động đào.
Tổng số cơ sở đạt 196.900 theo báo cáo từ một hệ thống mới có mục tiêu nhận diện cơ sở đào ngay cả khi không được báo cáo chính thức với nhà nước. Con số này được nêu như thước đo quy mô hoạt động thực tế ngoài phạm vi đăng ký.
Nền tảng EnergyTool do nhà mạng Nga MTS phát triển, tập trung phát hiện lắp đặt đào crypto bằng cách giám sát mức tiêu thụ điện. Cách làm này tận dụng dữ liệu điện năng để khoanh vùng dấu hiệu vận hành tải lớn đặc trưng.
Công cụ phân tích dữ liệu từ hệ thống đo đếm tự động theo thời gian thực, dùng AI để ghi nhận “bất thường” trong sử dụng điện. Từ đó, hệ thống có thể phát hiện đấu nối trái phép vào lưới, can thiệp thiết bị đo và các dạng tải điện không điển hình.
Giải pháp dựa trên AI và thuật toán machine learning đã vận hành vài năm. Tháng 1, MTS thông báo đã nhận bằng sáng chế cho công nghệ này, củng cố vị thế công cụ giám sát phục vụ cả mục tiêu vận hành lưới điện lẫn quản lý rủi ro từ đào crypto.
Theo dữ liệu gần nhất từ công cụ, các trang trại đào “mọc lên” nhanh trong năm 2025. Để so sánh, cuối năm 2024 ghi nhận 136.600 cơ sở, tương ứng tăng 7% so với cùng kỳ năm trước, cho thấy tốc độ 2025 vượt trội.
Irkutsk vẫn là trung tâm đào crypto tại Nga dù bị siết hạn chế
Irkutsk tiếp tục dẫn đầu về sức hút thợ đào nhờ giá điện thấp, nhưng mức độ tập trung cao khiến khu vực này bị áp lệnh cấm vĩnh viễn ở một phần lãnh thổ.
Phân tích của MTS cho biết ba khu vực đứng đầu về số cơ sở đào mới được phát hiện là Irkutsk, Novosibirsk (đều thuộc Siberia) và Cộng hòa Bashkortostan ở miền Nam. Danh sách này phản ánh sự phân bố theo cụm nơi hạ tầng điện và giá thành có lợi.
Irkutsk thường được gọi là “thủ phủ đào” của Nga do giá điện tương đối thấp. Tuy nhiên, mật độ hoạt động hợp pháp lẫn trái phép cao đã dẫn tới lệnh cấm đào vĩnh viễn tại miền Nam của vùng.
Hơn 10 khu vực tại Nga đã cấm hoạt động đào cho đến năm 2031. Các hạn chế này được đặt trong bối cảnh thiếu điện và áp lực lên lưới, khi tải tiêu thụ tăng nhanh có thể làm gia tăng sự cố và chi phí điều độ.
Trong khi đó, Cộng hòa Khakassia được ghi nhận vượt Irkutsk để trở thành nơi có lợi nhuận đào cao nhất, tiếp theo là Tyumen và Murmansk. Thông tin này cho thấy “bản đồ lợi nhuận” có thể dịch chuyển theo chính sách điện, hạn chế địa phương và chi phí vận hành.
Nhóm có ít cơ sở mới được phát hiện nhất gồm Volgograd, Ivanovo, Sverdlovsk, Cộng hòa Chuvash, Khu tự trị Yamalo-Nenets, Altai Krai và các lãnh thổ thuộc Vùng Đất Đen Trung tâm. Đây có thể là các khu vực ít lợi thế chi phí hoặc bị giám sát chặt hơn.
Hợp pháp hóa năm 2024 và dòng vốn mới là động lực tăng trưởng, nhưng đào trái phép vẫn là ẩn số
Hợp pháp hóa đào crypto từ 8/2024 giúp ngành thu hút vốn tổ chức, song tỷ lệ đăng ký thấp và đào trái phép khiến việc định lượng quy mô thật vẫn khó.
Kết quả nghiên cứu của MTS cho thấy hợp pháp hóa khai thác tiền điện tử—ngành crypto đầu tiên tại Nga được điều tiết—là nguyên nhân quan trọng của tốc độ mở rộng, nhờ dòng tiền đầu tư đổ vào sau khi được công nhận là hoạt động kinh doanh hợp pháp.
Sergey Bezdelov, lãnh đạo Hiệp hội Đào Công nghiệp Nga, cho rằng mức tăng là hệ quả trực tiếp của việc lĩnh vực được thừa nhận như một kênh đầu tư. Ông cũng lưu ý một phần tăng trưởng đến từ việc hoạt động rời khỏi “vùng tối”, nhưng nhóm dưới radar vẫn khó thống kê đầy đủ.
“Kể từ khi nhà nước điều tiết hoạt động đào vào tháng 8/2024, các nhà đầu tư tổ chức cuối cùng đã chuyển sang ngành này, và đó là lý do tạo ra các con số trên.”
– Sergey Bezdelov, Hiệp hội Đào Công nghiệp Nga
Để đào hợp pháp tại Nga, doanh nghiệp và hộ kinh doanh cá thể chỉ cần đăng ký với Cơ quan Thuế Liên bang (FNS) và nộp thuế. Dù vậy, ước tính được quan chức Nga trích dẫn cho thấy tỷ lệ đăng ký thực tế còn thấp, dao động quanh 30%.
Các đề xuất xử lý gồm kế hoạch hình sự hóa hoạt động đào trái phép và gợi ý ân xá cho doanh nghiệp trong “vùng xám”. Cùng lúc, nhà chức trách tăng cường trấn áp bằng các biện pháp tinh vi hơn, như theo dõi điện năng qua công tơ thông minh và giám sát lưu lượng internet với sự hỗ trợ từ các công ty viễn thông.
Vai trò ngày càng lớn của ngành đào crypto đối với nền kinh tế Nga trong bối cảnh bị trừng phạt cũng được thừa nhận bởi Ngân hàng Trung ương Nga và Điện Kremlin (theo báo cáo được trích dẫn). Tuy nhiên, hiện vẫn chưa rõ phân khúc hợp pháp hay trái phép đóng góp nhiều hơn vào tầm quan trọng đang tăng của thị trường.
Anton Gontarev, giám đốc thương mại của Intelion Data Systems, đồng tình rằng xu hướng đi lên chủ yếu đến từ dòng vốn “nghiêm túc” vào không gian đã được điều tiết. Ngược lại, đại diện công ty năng lượng EN+ cho rằng phần lớn mức tăng số cơ sở lại gắn với sự phát triển của đào trái phép.
Những câu hỏi thường gặp
Nga thống kê trang trại đào tiền điện tử bằng cách nào?
Nga sử dụng nền tảng EnergyTool của MTS để giám sát dữ liệu tiêu thụ điện từ hệ thống đo đếm tự động theo thời gian thực, áp dụng AI/machine learning để phát hiện bất thường tải, từ đó nhận diện cơ sở đào kể cả khi không khai báo.
Số lượng trang trại đào crypto tại Nga đã tăng bao nhiêu?
Theo dữ liệu từ hệ thống phát hiện nêu trong bài, số cơ sở đào tại Nga tăng 44% trong năm 2025 và đạt tổng 196.900. Cuối năm 2024, con số được so sánh là 136.600, tương ứng tăng 7% theo năm.
Vì sao nhiều khu vực ở Nga cấm đào tiền điện tử đến 2031?
Lệnh cấm được áp dụng tại hơn 10 khu vực do thiếu điện và áp lực lên lưới, trong đó làn sóng đào crypto bị coi là một yếu tố làm gia tăng nhu cầu điện và rủi ro vận hành hệ thống năng lượng.
Tỷ lệ đăng ký khai thác hợp pháp tại Nga hiện ở mức nào?
Một ước tính được quan chức Nga trích dẫn cho biết tỷ lệ đăng ký thực tế còn thấp, quanh mức 30%, dù quy định nêu rằng doanh nghiệp và hộ kinh doanh chỉ cần đăng ký với FNS và nộp thuế để đào hợp pháp.