Kế hoạch mới của Ngân hàng Trung ương Nga (CBR) muốn xếp tiền điện tử và stablecoin vào nhóm “tài sản tiền tệ”, mở rộng quyền tiếp cận cho nhà đầu tư nhưng vẫn cấm dùng crypto để thanh toán trong nước.
Động thái này cho thấy Nga đang dịch chuyển từ quan điểm thận trọng sang mô hình quản lý toàn diện hơn, với cơ chế phân loại nhà đầu tư, bài kiểm tra hiểu biết rủi ro và hạn mức cho nhóm không chuyên, đồng thời siết chuẩn với sàn và hạ tầng lưu ký.
- Nga dự kiến công nhận Bitcoin và stablecoin như “tài sản tiền tệ”, nhưng vẫn cấm thanh toán crypto nội địa.
- Nhà đầu tư không chuyên có thể mua crypto thanh khoản cao nếu vượt bài kiểm tra và chịu hạn mức 300.000 ruble/năm qua một trung gian.
- Sàn, broker và tổ chức lưu ký phải đáp ứng chuẩn mới; DFAs có thể được phép lưu hành trên mạng công khai và lộ trình luật hóa kéo dài đến 2026–2027.
Nga dự kiến coi tiền điện tử và stablecoin là “tài sản tiền tệ”
CBR đề xuất công nhận các tài sản như Bitcoin và stablecoin (ví dụ Tether) là “tài sản tiền tệ”, đưa crypto vào khung quản lý thống nhất thay vì đứng ngoài hệ thống tài chính.
Trong bản định hướng quản lý mới, CBR nêu mục tiêu xây dựng cơ chế quy chuẩn cho thị trường tiền điện tử tại Nga. Trọng tâm là xác lập địa vị pháp lý của crypto như một loại tài sản, tách bạch với vai trò của đồng ruble trong thanh toán nội địa.
Dù mở rộng kênh tiếp cận cho nhà đầu tư, chính sách vẫn giữ rào chắn quan trọng: người dân được mua và bán coin nhưng không được dùng crypto trong giao dịch trong nước. Điều này khiến khả năng “thanh toán bằng tiền điện tử” trong lãnh thổ Nga tiếp tục bị hạn chế.
Crypto vẫn bị chặn khỏi thanh toán trong nước
Đề xuất cho phép mua bán nhưng cấm dùng tiền điện tử để trả tiền hàng hóa, dịch vụ trong nước, nên crypto khó trở thành phương tiện thanh toán hợp pháp tại Nga.
Khung mới hướng tới quản lý như tài sản đầu tư hơn là tiền tệ lưu thông. Với cách tiếp cận này, hoạt động nắm giữ và giao dịch có thể được đưa vào các tuyến giám sát, báo cáo và tuân thủ, trong khi chức năng “tiền” trong đời sống hằng ngày vẫn thuộc về hệ thống thanh toán dựa trên ruble.
Nhà đầu tư không chuyên được mở cửa, nhưng phải qua bài kiểm tra và hạn mức
Nhà đầu tư không chuyên có thể mua các crypto thanh khoản cao nếu đáp ứng tiêu chí pháp lý và vượt bài kiểm tra kiến thức, đồng thời bị giới hạn mua 300.000 ruble/năm qua một trung gian.
CBR cho biết cả nhà đầu tư đủ điều kiện và không đủ điều kiện đều có thể tiếp cận crypto, nhưng mỗi nhóm áp dụng quy tắc riêng. Với nhóm không chuyên, cơ quan quản lý nhấn mạnh chỉ được phép mua các loại tiền điện tử có tính thanh khoản cao, theo các tiêu chí sẽ được luật hóa sau.
Một điều kiện then chốt là “kiểm tra đặc biệt” nhằm đánh giá mức độ hiểu biết về sản phẩm và rủi ro. Ngoài ra, tổng giá trị mua bị khống chế 300.000 ruble mỗi năm (khoảng hơn 3.800 USD theo nội dung công bố) thông qua một trung gian duy nhất, giúp nhà quản lý dễ theo dõi luồng giao dịch.
Nhà đầu tư đủ điều kiện được tiếp cận rộng hơn, trừ coin ẩn danh
Nhà đầu tư đủ điều kiện có thể mua hầu hết tiền điện tử mà không bị giới hạn số lượng, nhưng bị cấm với các coin ẩn danh hoặc coin che giấu thông tin chuyển token, và vẫn phải làm bài kiểm tra rủi ro.
CBR đưa ra ngoại lệ quan trọng: các đồng “ẩn danh” hoặc những tài sản “che giấu thông tin về việc chuyển token tới người nhận” sẽ không nằm trong danh mục được phép cho nhóm nhà đầu tư đủ điều kiện. Mục tiêu là giảm rủi ro liên quan đến truy vết, tuân thủ và chống lạm dụng.
Dù không bị giới hạn về khối lượng, nhóm này vẫn phải trải qua kiểm tra để xác nhận họ hiểu các rủi ro biến động giá, rủi ro pháp lý và rủi ro vận hành liên quan đến tiền điện tử.
Người dân có thể mua crypto ở nước ngoài và chuyển qua trung gian tại Nga nếu thông báo thuế
Cư dân Nga có thể mua tiền điện tử ở nước ngoài bằng tài khoản đặt tại nước ngoài, và có thể chuyển crypto đã mua qua các trung gian tại Nga sau khi thông báo cho Cơ quan Thuế Liên bang (FNS).
Đề xuất này tạo cơ chế “hợp thức hóa” một phần luồng tài sản số xuyên biên giới. Điểm nhấn nằm ở yêu cầu thông báo cho FNS khi xuất/đưa crypto đã mua trước đó qua trung gian tại Nga, nhằm tăng tính minh bạch và khả năng giám sát.
Sàn giao dịch và hạ tầng crypto phải đáp ứng tiêu chuẩn nghiêm ngặt
CBR muốn dùng hạ tầng tài chính hiện có (sàn truyền thống, broker, ủy thác) để xử lý giao dịch crypto theo giấy phép hiện hành, đồng thời đặt yêu cầu riêng cho nền tảng và lưu ký chuyên về tiền điện tử.
Trong thông tin công bố, CBR nêu rõ giao dịch crypto sẽ tận dụng hệ thống tài chính đang vận hành, nơi các tổ chức được cấp phép sẵn như sàn truyền thống, công ty môi giới và tổ chức ủy thác có thể thực hiện dưới khuôn khổ giấy phép hiện hành. Chi tiết tham chiếu nằm trong thông cáo báo chí của CBR.
Song song, CBR dự kiến đưa ra bộ yêu cầu độc lập cho các tổ chức lưu ký chuyên biệt và nền tảng giao dịch tập trung vào crypto. Cách “hai tầng” này nhằm vừa mở kênh tiếp cận, vừa tăng chuẩn quản trị rủi ro cho các đơn vị vận hành trực tiếp với tài sản số.
DFAs và “quyền số” của Nga có thể được phép lưu hành trên mạng công khai
CBR cho biết việc lưu hành DFAs và các quyền số (utility, hybrid) có thể được cho phép trên mạng mở, giúp nhà phát hành huy động vốn từ nước ngoài và khách hàng mua DFAs với điều kiện không kém crypto.
Quy định mới cũng tác động tới thị trường “tài sản tài chính số” (DFAs), nhóm sản phẩm như chứng khoán được token hóa theo luật chuyên biệt có hiệu lực từ năm 2021. Trước đây, DFAs chủ yếu phát hành trên blockchain riêng tư thay vì blockchain công khai.
CBR nêu định hướng cho phép DFAs và các quyền số khác của Nga được lưu hành trên mạng mở, qua đó nhà phát hành có thể thu hút vốn quốc tế linh hoạt hơn, và người mua tiếp cận DFAs với điều kiện cạnh tranh so với tiền điện tử.
Lộ trình luật hóa kéo dài đến 2026–2027 và vẫn cần phê duyệt
CBR kêu gọi hoàn thiện luật để triển khai khung quản lý trước 01/07/2026, và các quy định trách nhiệm pháp lý với dịch vụ crypto trái phép trước tháng 07/2027, nhưng kế hoạch còn chờ phê duyệt của cơ quan hành pháp và lập pháp.
CBR cho biết các sửa đổi dự thảo đã được gửi để chính phủ xem xét. Tuy nhiên, để trở thành quy định áp dụng rộng rãi, gói đề xuất vẫn cần thông qua các bước phê duyệt chính sách ở cấp điều hành và nghị viện.
Thái độ của Nga với crypto đang thay đổi nhanh từ 2024–2025
CBR đang dịch chuyển từ lập trường thận trọng sang nới có kiểm soát, bắt đầu từ hợp pháp hóa khai thác năm 2024 và các đề xuất năm 2025 về cơ chế thử nghiệm, sản phẩm phái sinh và mở rộng nhóm nhà đầu tư.
CBR từng đề xuất “chế độ pháp lý thử nghiệm” cho phép thanh toán bằng coin trong thương mại đối ngoại dưới bối cảnh trừng phạt, đồng thời mở quyền tiếp cận cho nhóm “nhà đầu tư trình độ cao”. Đến tháng 05/2025, CBR đã cho phép cung cấp sản phẩm phái sinh crypto cho nhóm đối tượng này và tiếp tục thảo luận với Bộ Tài chính để mở rộng phạm vi tham gia.
Một thay đổi đáng chú ý khác là việc từ bỏ ý định trước đây: cho phép người dân chỉ được nắm giữ và bán crypto nhưng ngăn mua thêm. Dù vậy, các dấu hiệu chính sách gần đây cho thấy Nga vẫn khó chấp nhận lưu thông crypto tự do trong nền kinh tế hoặc coi tiền điện tử là phương tiện thanh toán trong thẩm quyền của mình.
“Cả nhà đầu tư đủ điều kiện và không đủ điều kiện đều có thể mua tài sản crypto, nhưng mỗi nhóm sẽ chịu các quy tắc riêng.”
– Ngân hàng Trung ương Nga (CBR), thông báo chính sách
Những câu hỏi thường gặp
Nga có hợp pháp hóa thanh toán bằng tiền điện tử trong nước không?
Không. Đề xuất hiện tại cho phép mua và bán tiền điện tử, nhưng cấm sử dụng crypto trong giao dịch nội địa, nên thanh toán bằng tiền điện tử trong Nga nhiều khả năng vẫn không được phép.
Nhà đầu tư không chuyên ở Nga có thể mua những loại crypto nào?
Họ được định hướng chỉ mua các tiền điện tử có tính thanh khoản cao, tùy theo tiêu chí sẽ được đưa vào luật, và phải vượt bài kiểm tra kiến thức/rủi ro theo yêu cầu.
Hạn mức mua crypto cho nhà đầu tư không chuyên là bao nhiêu?
CBR nêu hạn mức 300.000 ruble mỗi năm (khoảng hơn 3.800 USD theo nội dung công bố) thông qua một trung gian.
Nhà đầu tư đủ điều kiện có bị cấm loại crypto nào không?
Có. Họ không được mua các coin ẩn danh hoặc những tài sản che giấu thông tin về việc chuyển token tới người nhận; ngoài ra vẫn phải làm bài kiểm tra để xác nhận hiểu rủi ro.
Giao dịch crypto ở Nga sẽ đi qua những tổ chức nào?
CBR muốn dùng hạ tầng tài chính hiện có như sàn truyền thống, công ty môi giới và tổ chức ủy thác theo giấy phép hiện hành, đồng thời áp dụng chuẩn riêng cho nền tảng và lưu ký chuyên về tiền điện tử.
Khi nào Nga dự kiến hoàn thiện khung luật theo kế hoạch của CBR?
CBR kêu gọi hoàn thiện luật triển khai trước 01/07/2026 và thông qua các quy định liên quan trách nhiệm pháp lý với dịch vụ crypto trái phép trước tháng 07/2027, nhưng toàn bộ kế hoạch vẫn cần phê duyệt chính thức.