Gnosis xác nhận hard fork để thu hồi tiền mất trong vụ hack Balancer

Gnosis Chain xác nhận đã kích hoạt hard fork vào ngày 22/12/2025 để thu hồi khoảng 9,4 triệu USD tài sản bị đóng băng sau sự cố khai thác Balancer V2, đưa số tiền này ra khỏi quyền kiểm soát của kẻ tấn công.

Động thái “viết lại” một phần trạng thái gần đây để hoàn tiền cho người dùng giúp giải quyết vấn đề trước mắt, nhưng cũng làm dấy lên tranh luận về quản trị và tiền lệ can thiệp vào tính bất biến của blockchain trên Gnosis Chain.

Gnosis Chain đã kích hoạt hard fork để đưa 9,4 triệu USD ra khỏi tay hacker

Hard fork của Gnosis Chain đã được kích hoạt và số tiền khoảng 9,4 triệu USD trước đó bị đóng băng nay không còn nằm trong quyền kiểm soát của kẻ tấn công.

Thông báo chính thức cho biết bản nâng cấp đã hoạt động, đồng thời nhấn mạnh yêu cầu đồng thuận mạng lưới: các nhà vận hành node còn lại cần thực hiện hành động cần thiết để theo chuỗi có đa số stake, nếu không có thể đối mặt với chế tài.

Quyết định “cứu hộ kỹ thuật” này được mô tả như một phương án giúp “làm cho người dùng được hoàn trả”, nhưng đồng thời phơi bày khác biệt quan điểm về cách thực thi quản trị khi phải đánh đổi giữa bảo vệ người dùng và rủi ro tạo tiền lệ can thiệp.

Hard fork được đề xuất trước đó với mục tiêu hoàn tiền trước Giáng sinh

Lãnh đạo hạ tầng của Gnosis nêu rằng mạng có thể cần hard fork để khôi phục tài sản bị đóng băng từ vụ khai thác Balancer, với mốc triển khai được lên lịch ngày 22/12/2025.

Theo bài viết trên diễn đàn quản trị, Philippe Schommers (Head of Infrastructure) đã đưa ra ý tưởng hard fork từ ngày 12/12/2025, cho rằng đây là cách để trả lại các khoản tiền bị đóng băng trong sự cố gần đây của Balancer.

Bản nâng cấp được ấn định chạy vào 22/12/2025. Schommers cũng cảnh báo các node không đi theo chuỗi có đa số stake có thể bị phạt, và nhấn mạnh mục tiêu của nhóm là hoàn trả tiền cho người dùng trước dịp Giáng sinh.

Dù được đóng khung là nhiệm vụ kỹ thuật, thông báo vẫn gây tranh cãi trong cộng đồng về câu hỏi: ai có quyền quyết định thời điểm “phá vỡ” tính bất biến của blockchain, và tiêu chuẩn nào đủ chặt để tránh bị lạm dụng trong tương lai.

“Ở thời điểm hiện tại, các validator của chúng tôi có lựa chọn thực thi sức mạnh tập thể một cách minh bạch, để bảo vệ người dùng, ngay cả khi chúng tôi hướng đến một tương lai nơi không ai còn có sức mạnh đó.”
– Philippe Schommers, Head of Infrastructure, bài viết/trao đổi cộng đồng Gnosis Chain (2025)

Nguyên nhân bắt nguồn từ vụ khai thác Balancer V2 và tài sản bị đóng băng trên chuỗi

Gnosis Chain tiến hành hard fork vì cần cơ chế mạnh hơn soft fork để khôi phục 9,4 triệu USD bị đóng băng sau vụ khai thác Balancer V2.

Balancer, một DEX và AMM, bị tấn công trong tháng 11 khi kẻ xấu khai thác lỗ hổng để rút 128 triệu USD từ các pool thanh khoản Balancer V2 trên nhiều chain.

Sau sự cố, validator đã thông qua một soft fork nhằm hạn chế di chuyển qua bridge, qua đó đóng băng 9,4 triệu USD tài sản bị đánh cắp ngay trên chuỗi. Tuy nhiên, để thu hồi số tiền đã bị “đóng băng hợp lệ” này và đưa về trạng thái có thể hoàn trả, mạng lưới cần hard fork, điểm khiến tranh luận về cam kết bất biến trở nên gay gắt.

Tranh luận quản trị xoay quanh “trách nhiệm” và “tiền lệ” khi can thiệp blockchain

Cộng đồng Gnosis Chain chia rẽ giữa quan điểm hard fork là hành động có trách nhiệm với người dùng và quan điểm đây là tiền lệ nguy hiểm nếu thiếu bộ quy tắc ràng buộc.

Một luồng ý kiến cho rằng việc phối hợp soft fork và kế hoạch hard fork thể hiện năng lực phản ứng an ninh và trách nhiệm hệ sinh thái. Lefteris Karapetsas (Rotki) đã nêu quan điểm trên diễn đàn, cho rằng động thái này nghiêng về “trách nhiệm giải trình” hơn là “tập trung hóa”. Tham khảo: bài đăng trên diễn đàn Gnosis.

Ở chiều ngược lại, một số người cho rằng can thiệp như vậy có thể mở đường cho những lần “cứu hộ” khác trong tương lai và cần quy tắc chính thức để quản trị các can thiệp. Người dùng với biệt danh TheVoidFreak nhấn mạnh việc chấp nhận hard fork cần “một khuôn khổ nghiêm ngặt mà không ai có thể lệch khỏi”, nếu không các hệ quả của việc vi phạm “Code is law” và tính bất biến sẽ khó kiểm soát. Tham khảo: phản hồi trên diễn đàn.

Những câu hỏi thường gặp

Gnosis Chain hard fork để làm gì?

Hard fork được kích hoạt để phục hồi khoảng 9,4 triệu USD tài sản đã bị đóng băng trên chuỗi sau vụ khai thác Balancer V2, nhằm đưa số tiền này ra khỏi quyền kiểm soát của kẻ tấn công và hướng tới hoàn trả cho người dùng bị ảnh hưởng.

Hard fork của Gnosis Chain diễn ra khi nào?

Theo thông báo chính thức, hard fork đã được kích hoạt vào ngày 22/12/2025, và việc xác nhận/đăng tải thông báo được chia sẻ vào ngày hôm sau thông qua tài khoản chính thức của Gnosis Chain.

Vì sao soft fork không đủ để thu hồi tiền?

Soft fork trước đó chủ yếu hạn chế di chuyển qua bridge để đóng băng tài sản bị đánh cắp trên chuỗi. Để khôi phục số tiền đã bị đóng băng và xử lý theo cách có thể hoàn trả cho người dùng, mạng lưới cần triển khai hard fork.

Tranh cãi lớn nhất quanh quyết định hard fork là gì?

Tranh cãi tập trung vào quản trị và tiền lệ: ai có quyền quyết định thời điểm can thiệp, có cần khuôn khổ quy tắc chính thức cho các lần can thiệp tương lai hay không, và việc can thiệp có làm suy yếu nguyên tắc bất biến (“immutability”) và “Code is law” hay không.