Cổ phiếu các công ty đào Bitcoin vẫn tăng dù giá crypto giảm vì họ đang chuyển đổi hoặc cho thuê trung tâm dữ liệu và điện năng sẵn có để phục vụ nhu cầu hạ tầng AI.
Khi biên lợi nhuận đào Bitcoin bị bào mòn bởi cạnh tranh, chi phí điện và thiết bị tăng, các “hyperscaler” lại cần gấp những địa điểm có đất, làm mát và hợp đồng điện dài hạn. Sự giao thoa này tạo ra nguồn doanh thu mới cho nhiều doanh nghiệp khai thác.
- Trung tâm dữ liệu của thợ đào Bitcoin đang trở thành tài sản hấp dẫn cho nhu cầu tính toán AI.
- Nhiều doanh nghiệp kết hợp khai thác Bitcoin và cho thuê hạ tầng, nhờ hợp đồng dài hạn từ các hãng công nghệ lớn.
- Không phải thợ đào nào cũng chuyển đổi được, do chi phí nâng cấp sang HPC/AI rất cao và rủi ro định giá.
Trung tâm dữ liệu của thợ đào đang được hyperscaler săn đón
Các công ty công nghệ lớn ưu tiên thuê hoặc hợp tác với thợ đào vì họ đã có sẵn đất, điện, làm mát và khả năng vận hành trung tâm dữ liệu, giúp mở rộng công suất nhanh hơn so với tự xây mới.
Đào Bitcoin từng là mô hình lợi nhuận cao dựa vào năng lực tính toán để giải bài toán và nhận phần thưởng khối. Tuy nhiên, khi nhiều đối thủ tham gia và phần thưởng bị siết chặt theo cơ chế của mạng, lợi thế này giảm dần. Đúng thời điểm đó, nhu cầu tính toán cho AI tăng mạnh, khiến các tài sản “cố định” mà thợ đào sở hữu trở nên có giá trị theo một hướng khác.
Các địa điểm phục vụ đào Bitcoin thường đã có những yếu tố mà bên thuê AI cần: mặt bằng quy mô lớn, hệ thống cấp điện công suất cao, giải pháp làm mát, vận hành 24/7 và nhất là hợp đồng điện dài hạn. Với hyperscaler, việc ký hợp đồng thuê giúp rút ngắn thời gian triển khai và tránh chi phí khởi công, xin phép, xây dựng, đấu nối điện.
Chuyển đổi sang AI/HPC không đơn giản và đòi hỏi nâng cấp sâu
Để chạy tác vụ AI/HPC, trung tâm dữ liệu đào Bitcoin cần nâng cấp làm mát, mạng và thay thế máy đào bằng phần cứng chuyên dụng như GPU, nên chi phí và độ phức tạp cao hơn đáng kể.
Tác vụ AI thường yêu cầu mật độ công suất và tỏa nhiệt khác với cụm máy đào, đồng thời đòi hỏi kết nối mạng tốc độ cao, độ trễ thấp và thiết kế hạ tầng phù hợp cho tải tính toán đa dạng. Điều này khiến việc “chuyển đổi” không chỉ là đổi thiết bị, mà còn liên quan đến tiêu chuẩn vận hành, an toàn, dự phòng và SLA cao hơn.
Một số doanh nghiệp chọn mô hình lai: vẫn duy trì một phần hoạt động đào Bitcoin, đồng thời nhận hợp đồng dài hạn từ khách hàng có năng lực tài chính mạnh để ổn định dòng tiền. Cách làm này nhằm giảm phụ thuộc vào biến động giá crypto và chu kỳ doanh thu ngắn của khai thác.
“Cơ hội để các thợ đào chuyển đổi sang AI là một trong những cơ hội lớn nhất mà tôi có thể tưởng tượng.”
– Adam Sullivan, CEO Core Scientific
Nhà đầu tư đã định giá lại nhóm cổ phiếu đào Bitcoin nhờ câu chuyện AI
Kỳ vọng doanh thu AI giúp cổ phiếu nhóm thợ đào tăng mạnh, thể hiện qua hiệu suất của Crypto ETF theo chủ đề khai thác, ngay cả khi giá Bitcoin suy yếu trong cùng giai đoạn.
CoinShares Bitcoin Mining ETF tăng khoảng 90% trong năm nay, trong khi Bitcoin xóa phần tăng của năm 2025. Điều này phản ánh thị trường đang coi khả năng “tái sử dụng” trung tâm dữ liệu và điện năng như một động lực tăng trưởng mới, tách phần nào khỏi biến động của giá crypto.
Quỹ WGMI nắm giữ nhiều doanh nghiệp như Cipher Mining và IREN, được ghi nhận tăng giá sau khi ký các thỏa thuận dài hạn với Amazon và Microsoft. Core Scientific được mô tả tăng mạnh sau hợp đồng AI đầu tiên vào tháng 2/2024 và đặt mục tiêu rời khỏi khai thác Bitcoin vào năm 2028.
Tính linh hoạt về điện giúp một số thợ đào vẫn gắn với Bitcoin
Một lợi thế riêng của hoạt động đào Bitcoin là khả năng giảm tải điện nhanh để hỗ trợ cân bằng lưới, điều mà trung tâm AI “luôn bật” thường khó thực hiện, nên nhiều công ty chọn duy trì mảng đào.
Bản chất nguồn cung Bitcoin bị giới hạn ở 21 triệu coin, và cơ chế halving mỗi 4 năm tiếp tục cắt giảm phần thưởng, khiến doanh thu khai thác ngày càng khó dự đoán. Vì vậy, AI có thể là “lớp đệm” cho mô hình kinh doanh, nhưng không phải lúc nào cũng thay thế hoàn toàn khai thác.
CleanSpark huy động 1,15 tỷ USD để mở rộng hạ tầng trung tâm dữ liệu nhưng vẫn giữ hoạt động đào Bitcoin. Lý do liên quan đến yêu cầu của các công ty điện lực: họ muốn đối tác có thể cắt giảm tiêu thụ nhanh khi lưới điện căng thẳng. Các mỏ đào có thể tắt nhanh, trong khi trung tâm AI cần vận hành liên tục hơn.
“Nếu và khi có một sự kiện liên quan đến thời tiết hoặc bất kỳ điều gì khác, chúng tôi có thể cắt giảm một phần danh mục để giúp ổn định lưới điện. Và điều chúng tôi nhận ra là nhu cầu cho loại tải như vậy lớn hơn nhiều.”
– Matthew Schultz, CEO CleanSpark
Chi phí, độ phức tạp và rủi ro định giá là rào cản lớn
Không phải thợ đào nào cũng phù hợp để phục vụ AI/HPC vì chi phí đầu tư lớn, yêu cầu kỹ thuật cao, và nhà đầu tư lo ngại định giá tăng quá nhanh so với hiệu quả thực tế.
Việc chuyển từ khai thác Bitcoin sang hỗ trợ HPC là một bước nhảy về cường độ vận hành và độ phức tạp. Ngoài vốn đầu tư cho nâng cấp, các doanh nghiệp còn phải đáp ứng yêu cầu về độ tin cậy, bảo mật, giám sát và cam kết dịch vụ theo hợp đồng, khác đáng kể so với vận hành cụm máy đào.
Hướng đi AI cũng có thể tạo tác động ngược lên mạng lưới khai thác: nếu nhiều công ty chuyển công suất sang AI, sản lượng khai thác tại Mỹ có thể giảm và dịch chuyển ra nước ngoài. Điều này có thể mâu thuẫn với mục tiêu chính trị về việc duy trì hoạt động khai thác trong nước.
“Các thợ đào Bitcoin có lợi thế trong việc hiểu về điện và cách sử dụng điện, nhưng có sự khác biệt một trời một vực giữa đào và hỗ trợ HPC. Nó lớn hơn một bậc về cường độ và độ phức tạp.”
– Kevin Dede, Chuyên gia phân tích nghiên cứu cấp cao, H.C. Wainwright
Những câu hỏi thường gặp
Vì sao cổ phiếu công ty đào Bitcoin có thể tăng dù giá crypto giảm?
Vì thị trường đánh giá cao tài sản trung tâm dữ liệu và hợp đồng điện dài hạn mà họ sở hữu, vốn có thể tạo doanh thu từ AI/HPC thông qua cho thuê hoặc hợp tác, giúp giảm phụ thuộc vào chu kỳ giá crypto.
Thợ đào Bitcoin cần thay đổi gì để phục vụ AI?
Họ thường phải nâng cấp hệ thống làm mát, mạng tốc độ cao, tiêu chuẩn vận hành và thay dàn máy đào bằng phần cứng phù hợp như GPU, nên chi phí và độ phức tạp tăng đáng kể.
Vì sao một số công ty vẫn duy trì khai thác Bitcoin dù mở rộng sang AI?
Do khai thác Bitcoin có thể tắt/giảm tải nhanh để hỗ trợ lưới điện khi cần, trong khi trung tâm AI thường phải chạy liên tục. Điều này tạo lợi thế khi làm việc với công ty điện lực và tối ưu chi phí điện.
Rủi ro lớn nhất khi thợ đào chuyển sang AI/HPC là gì?
Rủi ro chính là chi phí đầu tư lớn cho nâng cấp, yêu cầu kỹ thuật cao hơn nhiều so với vận hành máy đào, và khả năng định giá cổ phiếu bị đẩy lên quá nhanh so với dòng tiền thực tế.