Các “world model” AI đang được Google DeepMind và World Labs phát triển có thể tạo không gian 3D tương tác từ mô tả bằng chữ, mở ra một bước ngoặt lớn cho cách game được sản xuất.
Công nghệ này hứa hẹn tăng tốc quy trình làm game, giảm rào cản tạo nội dung và cho phép người chơi tự thiết kế thế giới ảo. Tuy vậy, nó cũng làm dấy lên lo ngại về việc làm và chất lượng nội dung khi AI được đưa vào chuỗi sản xuất.
- “World model” AI có thể dựng không gian 3D tương tác từ văn bản, thay đổi cách phát triển game.
- Studio đã dùng AI trong sản xuất và kỳ vọng thế hệ mô hình mới sẽ mở rộng ứng dụng sang engine và quy trình lõi.
- Tranh luận gia tăng về an toàn việc làm, điều kiện lao động và nguy cơ “nội dung rác” chất lượng thấp.
“World model” AI đang tái định hình quy trình làm game
Các “world model” là hệ thống AI có thể hiểu và tái tạo không gian vật lý theo dạng mô phỏng tương tác, giúp tạo môi trường 3D nhanh hơn và mở rộng khả năng thử nghiệm trong sản xuất game.
Nhiều nhóm nghiên cứu lớn đang theo đuổi hướng đi này, nổi bật là Google DeepMind và World Labs, startup được thành lập bởi nhà nghiên cứu AI Fei-Fei Li. Mục tiêu là xây dựng mô hình có thể “hình dung” thế giới, rồi tạo ra không gian ảo có thể tương tác.
Shlomi Fruchter, người tham gia dẫn dắt dự án Genie 3 của DeepMind, nhận định việc tạo phần mềm, đặc biệt là game, đang thay đổi mạnh và có thể biến đổi sâu trong vài năm tới. Theo ông, công nghệ mới sẽ giúp đội ngũ làm game nhanh hơn và làm tốt hơn, đồng thời mở ra các khả năng vốn chưa tồn tại, nhưng không nhất thiết thay thế hoàn toàn phương pháp hiện tại.
Không chỉ phục vụ game, các công ty AI khác như xAI của Elon Musk và Nvidia cũng đang thử nghiệm “world model” cho robot và xe tự lái. Tuy nhiên, mảng game được xem là nơi có cơ hội thương mại nhanh hơn; Newzoo dự báo ngành game có thể đạt gần 190 tỷ USD trong năm nay.
AI đã được studio ứng dụng vào thiết kế và nhân vật
Nhiều studio đã dùng AI để tạo bối cảnh và nhân vật, và các ví dụ gần đây cho thấy AI đang trở thành một phần trong quy trình sản xuất nội dung game ở quy mô lớn.
Các công cụ AI hiện đã được dùng cho thiết kế background, tạo nhân vật và hỗ trợ sản xuất tài sản số. Tháng 5, Epic Games và Disney đưa một Darth Vader “chạy bằng AI” vào Fortnite, xây dựng nhân vật Star Wars này bằng công nghệ từ Google và ElevenLabs để người chơi có thể tương tác.
Alexander Vaschenko, người điều hành studio Game Gears, cho biết AI đã giúp tăng tốc công việc với các tựa như Aliens vs Zombies: Invasion lên gấp 4 lần. Ông nói dựa trên kinh nghiệm nghề nghiệp, ông tin cả ngành game và điện ảnh sẽ sớm khó vận hành nếu thiếu AI.
Thế hệ “world model” mới có thể tạo không gian 3D từ mô tả văn bản
Các mô hình mới hướng tới khả năng dựng thế giới 3D tương tác chỉ từ mô tả bằng văn bản, qua đó giảm chi phí và tăng tốc khâu tạo prototype, thử nghiệm gameplay và sản xuất nội dung.
Các công ty AI tin rằng “world model” mạnh hơn sẽ thúc đẩy nhiều công ty game áp dụng công nghệ. Điểm nhấn là khả năng xây dựng không gian 3D mang tính tương tác từ prompt văn bản, giúp tạo cảnh quan, bố cục và logic tương tác nhanh hơn so với cách dựng thủ công truyền thống.
World Labs đã công bố một mô hình tên Marble vào tháng trước. Một công ty khác là Runway, đơn vị hợp tác với các studio game, cũng phát hành “world model” đầu tiên vào tháng 12.
Game engine lớn như Unity và Unreal có thể bị “xáo trộn”
Khi “world model” trở nên phổ biến, các game engine và công cụ mô phỏng có thể phải nâng cấp đáng kể để tích hợp quy trình tạo thế giới bằng AI và đáp ứng nhu cầu sản xuất mới.
Fei-Fei Li cho rằng công nghệ này sẽ tác động đến các game engine lớn như Unity và Unreal của Epic. Bà nhận định lĩnh vực này “có thể bị xáo trộn”, đồng thời nhấn mạnh các engine mô phỏng trong game cần được nâng cấp để bắt kịp thay đổi.
Người chơi phổ thông có thể tự tạo thế giới game cá nhân hóa
Nếu “world model” được phổ cập, người chơi có thể tự tạo thế giới ảo theo ý muốn mà không cần phần mềm đắt tiền hoặc đào tạo chuyên sâu, làm thay đổi cách nội dung game được sản xuất và tiêu thụ.
Các chuyên gia AI dự đoán nhóm người chơi phổ thông sẽ có thể tự thiết kế thế giới game của riêng mình. Khi tạo nội dung trở nên đơn giản hơn, nhà phát triển có thể không cần những bộ công cụ đắt đỏ hoặc thời gian học tập dài để dựng môi trường và kịch bản cơ bản.
Eric Xing, người đứng đầu Mohamed bin Zayed University for Artificial Intelligence tại Abu Dhabi, mô tả người chơi trước một “world model” có thể đưa chính mình vào một thế giới ảo. Theo ông, điều này khiến ngành game rất khác so với hiện tại, vì sản xuất một trải nghiệm cá nhân hóa có thể trở thành quy trình tương đối “thẳng” và dễ thực hiện hơn.
Lo ngại về việc làm và “nội dung rác” gia tăng cùng làn sóng AI
Bên cạnh lợi ích năng suất, AI trong game đang vấp phải phản ứng về an toàn việc làm, điều kiện lao động và nguy cơ tràn lan nội dung chất lượng thấp, tạo áp lực mới cho quản trị sản xuất.
Không phải ai cũng coi đây là tiến bộ. Một số ý kiến lo ngại AI sẽ khiến lập trình viên và nghệ sĩ mất việc, đồng thời làm bùng nổ nội dung rẻ tiền, chất lượng thấp thường bị gọi là “slop”. Tháng này, sáu công đoàn lao động ngành game tại châu Âu đã lên tiếng phản đối việc dùng AI, cho rằng doanh nghiệp đang áp đặt công cụ lên người lao động dù điều đó làm xấu điều kiện làm việc.
Những người ủng hộ lập luận AI có thể giảm chi phí, tăng sáng tạo và giảm kiệt sức. Tranh luận này đặc biệt đáng chú ý trong bối cảnh các game “triple-A” có thể mất nhiều năm để hoàn thiện và chi phí có thể vượt 1 tỷ USD.
“World model” có thể trả lại thời gian thử nghiệm cho đội ngũ sáng tạo
Một kỳ vọng lớn là “world model” giúp nhà phát triển có thêm thời gian để thử ý tưởng, tinh chỉnh và sửa lỗi, thay vì bị bóp nghẹt bởi lịch phát hành và áp lực “nước rút” cuối dự án.
Alexandre Moufarek tại DeepMind, từng làm associate producer ở Ubisoft, hy vọng “world model” sẽ giúp đội ngũ có không gian để “tìm ra cái hay” và “thử ý tưởng mới, dám chấp nhận rủi ro trở lại”. Ông nhấn mạnh những gì thường thiếu ở giai đoạn cuối sản xuất là thời gian để đánh bóng và debug, nhất là khi hạn phát hành cận kề.
“Việc tạo phần mềm và đặc biệt là game đang thay đổi rất nhiều, và tôi kỳ vọng nó sẽ thay đổi, có thể hoàn toàn, trong vài năm tới.”
– Shlomi Fruchter, đồng lãnh đạo dự án Genie 3, Financial Times
“Dựa trên kinh nghiệm nghề nghiệp của tôi, tôi tin chắc cả ngành game và điện ảnh sẽ sớm không thể vận hành nếu không có AI.”
– Alexander Vaschenko, điều hành Game Gears
“Giờ đây một game thủ trước world model có thể đặt bản thân vào một thế giới ảo… tạo ra một game cá nhân hóa giờ là một quy trình tương đối đơn giản.”
– Eric Xing, lãnh đạo Mohamed bin Zayed University for Artificial Intelligence
“Thường thì đó là khoảng thời gian bị thiếu ở cuối quá trình sản xuất… bạn không có thời gian để đánh bóng những thứ bạn muốn hoặc debug đúng cách.”
– Alexandre Moufarek, DeepMind
Những câu hỏi thường gặp
“World model” AI trong game là gì?
Đó là hệ thống AI có thể hiểu, tái tạo và mô phỏng không gian như “một thế giới” có quy luật, cho phép tạo môi trường 3D tương tác. Mục tiêu là hỗ trợ dựng cảnh, thử nghiệm ý tưởng và tạo trải nghiệm có thể chơi được từ mô tả hoặc dữ liệu đầu vào.
Dự án Genie 3 của DeepMind liên quan gì đến “world model”?
Genie 3 là dự án của DeepMind tập trung xây dựng “world model” cho việc tạo thế giới và tương tác. Theo Shlomi Fruchter, công nghệ này có thể thay đổi cách làm game trong vài năm tới bằng cách giúp đội ngũ sản xuất nhanh và hiệu quả hơn.
“World model” có thể tạo thế giới 3D chỉ từ văn bản không?
Các công ty AI cho biết những mô hình mới hướng tới khả năng dựng không gian 3D tương tác từ mô tả bằng chữ, giúp tăng tốc tạo prototype và nội dung. Đây là một trong những lý do họ tin nhiều studio sẽ mở rộng ứng dụng AI.
Vì sao người lao động trong ngành game lo ngại về AI?
Một số nhóm chỉ trích lo AI có thể làm mất việc của lập trình viên và nghệ sĩ, đồng thời tạo “nội dung rác” giá rẻ, chất lượng thấp. Sáu công đoàn ngành game ở châu Âu cũng cho rằng doanh nghiệp đang áp đặt AI dù điều đó làm xấu điều kiện làm việc.
AI có thể giúp giảm chi phí và rút ngắn thời gian làm game như thế nào?
Người ủng hộ cho rằng AI có thể tự động hóa một phần khâu tạo tài sản, tăng tốc lặp thử và giảm kiệt sức cho đội ngũ. Trong bối cảnh game triple-A có thể mất nhiều năm và chi phí có thể vượt 1 tỷ USD, bất kỳ cải thiện năng suất nào cũng có tác động lớn.