EU xác nhận quy định minh bạch thuế mới DAC8 chỉ áp dụng cho tài sản số và sẽ có hiệu lực từ ngày 01/01/2026, buộc các nhà cung cấp dịch vụ crypto phải thu thập, báo cáo dữ liệu người dùng và giao dịch cho cơ quan thuế.
DAC8 mở rộng cơ chế hợp tác thuế hiện có của EU sang crypto, thay đổi cách giám sát hoạt động tiền điện tử xuyên biên giới. Doanh nghiệp sẽ phải nâng cấp hệ thống báo cáo và quy trình kiểm soát, còn cơ quan thuế các nước thành viên sẽ chia sẻ dữ liệu để tăng khả năng truy vết và cưỡng chế nghĩa vụ thuế.
- DAC8 của EU có hiệu lực từ 01/01/2026 và chỉ áp dụng cho tài sản số, mở rộng nghĩa vụ minh bạch thuế sang crypto.
- Sàn giao dịch, broker và nhà cung cấp dịch vụ crypto phải thu thập và báo cáo dữ liệu người dùng, giao dịch cho cơ quan thuế quốc gia, sau đó được chia sẻ trong EU.
- Không tuân thủ có thể bị xử phạt theo luật quốc gia, và cơ quan thuế có thể phối hợp xuyên biên giới để phong tỏa hoặc tịch thu crypto liên quan đến thuế chưa nộp.
DAC8 là quy định nào và khi nào có hiệu lực tại EU
DAC8 là Chỉ thị Hợp tác Hành chính của EU (phiên bản thứ 8), mở rộng khung hợp tác thuế để bao phủ tài sản crypto và dịch vụ liên quan, chính thức áp dụng từ 01/01/2026.
EU xác nhận quy định minh bạch mới tập trung vào tài sản số và sẽ thay đổi cách kiểm tra hoạt động tiền điện tử trên toàn khối. Về bản chất, DAC8 đưa crypto vào hệ thống báo cáo thuế thường kỳ, tương tự cách EU lâu nay theo dõi tài khoản ngân hàng và chứng khoán.
Điểm cốt lõi của DAC8 là mở rộng cơ chế phối hợp giữa các cơ quan thuế các nước thành viên nhằm tăng chất lượng và độ bao phủ dữ liệu. Điều này nhằm lấp “khoảng trống” trước đây khiến một số mảng của nền kinh tế crypto không nằm trong luồng báo cáo thuế tiêu chuẩn.
Doanh nghiệp crypto phải báo cáo những dữ liệu nào theo DAC8
Các đơn vị cung cấp dịch vụ crypto như sàn giao dịch và broker phải thu thập và báo cáo dữ liệu toàn diện về người dùng và các giao dịch/chuyển khoản cho cơ quan thuế quốc gia, rồi dữ liệu được chia sẻ trong EU.
DAC8 yêu cầu các công ty cung cấp dịch vụ liên quan đến crypto lập quy trình thu thập thông tin người dùng và hoạt động giao dịch, sau đó nộp cho cơ quan thuế tại quốc gia nơi họ chịu quản lý. Bước tiếp theo, cơ quan thuế sẽ chia sẻ dữ liệu với các nước thành viên EU khác để hỗ trợ đánh giá và thực thi nghĩa vụ thuế xuyên biên giới.
Cách tiếp cận này hướng tới việc giúp nhà chức trách có “bức tranh” rõ ràng hơn về tài sản số, hoạt động mua bán và luồng chuyển giao, tương tự mức độ quan sát mà họ đang có đối với tài khoản ngân hàng và cổ phiếu.
DAC8 bổ sung gì so với MiCA trong quản lý tiền điện tử
MiCA tập trung vào hành vi thị trường và cấp phép/hoạt động của công ty crypto, còn DAC8 tập trung vào tuân thủ thuế bằng cơ chế thu thập, báo cáo và chia sẻ dữ liệu cho cơ quan thuế.
MiCA được phê duyệt vào tháng 4/2023, xây dựng khung quy định thống nhất cho crypto-assets trong EU, nhấn mạnh giấy phép, bảo vệ khách hàng và tiêu chuẩn vận hành trong thị trường chung. DAC8 phối hợp theo hướng bổ trợ, nhưng phạm vi mục tiêu khác nhau.
Trong khi MiCA ưu tiên chuẩn hóa hành vi thị trường và yêu cầu vận hành, DAC8 tập trung đảm bảo nghĩa vụ thuế: dữ liệu được gửi cho cơ quan chức năng để kiểm tra và triển khai trách nhiệm thuế. Điều này khiến quy trình báo cáo và đối soát nghĩa vụ thuế trở thành một phần bắt buộc trong vận hành doanh nghiệp crypto tại EU.
Thời hạn chuyển đổi và rủi ro nếu không tuân thủ DAC8
Doanh nghiệp crypto phải kịp nâng cấp hệ thống báo cáo, kiểm soát nội bộ và kiểm tra khách hàng trước 01/07 (theo lộ trình chuyển đổi được đề cập), nếu không có thể bị xử phạt theo luật quốc gia.
Các nguồn am hiểu lộ trình cho biết doanh nghiệp cần cập nhật từ hệ thống báo cáo đến thủ tục kiểm soát nội bộ và kiểm tra khách hàng để đáp ứng yêu cầu mới. Cơ quan chức năng cũng cảnh báo nếu qua mốc thời gian này vẫn không tuân thủ, chế tài sẽ được áp dụng theo pháp luật của từng quốc gia.
Với người dùng crypto, cảnh báo rủi ro nằm ở khả năng bị điều tra khi có dấu hiệu trốn/né thuế. DAC8 cho phép cơ quan địa phương phối hợp với đối tác ở các nước EU khác, từ đó có thể phong tỏa hoặc tịch thu tài sản crypto liên quan đến khoản thuế chưa nộp, kể cả khi tài sản nằm ngoài quốc gia cư trú.
DAC8 gắn với CRS/CARF như thế nào trong báo cáo thuế crypto
DAC8 hướng tới đưa tiền điện tử vào chuẩn báo cáo chung CRS, dựa trên khung CARF của OECD, nhằm mở rộng phạm vi và nâng chất lượng thông tin phục vụ minh bạch thuế.
Ngày 16/05/2023, Hội đồng Liên minh châu Âu (gồm bộ trưởng tài chính của 27 nước EU) đã phê duyệt Chỉ thị Hợp tác Hành chính, với mục tiêu đưa các nhà cung cấp dịch vụ tài sản crypto (CASPs) vào cơ chế báo cáo thuế hiện hành.
CRS dựa trên Crypto-Asset Reporting Framework (CARF) của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD). Theo định hướng này, nhà chức trách cho rằng sự gia tăng của tài sản crypto chưa được quản lý có thể cản trở minh bạch thuế toàn cầu, nên CARF và DAC8 nhấn mạnh thẩm định khách hàng, thu thập dữ liệu giao dịch/chuyển khoản và cung cấp cho cơ quan thuế.
Thông tin chi tiết về DAC8 được EU công bố tại trang chính thức: tài liệu DAC8 của EU.
Mốc nộp báo cáo và hạn nộp báo cáo đầu tiên theo DAC8
DAC8 yêu cầu hoàn tất việc nộp báo cáo từ các năm thuế bắt đầu trong 2026, và nhà đầu tư không phải nộp báo cáo ban đầu cho đến ngày 31/01/2027.
Theo thông tin được nêu, kể từ đầu các năm thuế bắt đầu trong 2026, DAC8 sẽ yêu cầu hoàn tất hồ sơ báo cáo theo quy định. Tuy vậy, nhà đầu tư được cho là chưa cần nộp báo cáo đầu tiên cho đến ngày 31/01/2027.
Những câu hỏi thường gặp
DAC8 của EU áp dụng cho loại tài sản nào?
DAC8 được EU xác nhận chỉ áp dụng cho tài sản số (digital assets) và các dịch vụ liên quan đến crypto, nhằm đưa hoạt động tiền điện tử vào hệ thống minh bạch thuế.
Những doanh nghiệp nào phải thực hiện nghĩa vụ báo cáo theo DAC8?
Các đơn vị cung cấp dịch vụ crypto như sàn giao dịch, broker và các bên cung cấp dịch vụ liên quan phải thu thập và báo cáo dữ liệu người dùng cùng giao dịch cho cơ quan thuế quốc gia.
DAC8 khác MiCA ở điểm nào?
MiCA tập trung vào cấp phép, vận hành và hành vi thị trường của doanh nghiệp crypto trong EU, còn DAC8 tập trung vào tuân thủ thuế thông qua báo cáo và chia sẻ dữ liệu với cơ quan thuế.
Nếu không tuân thủ DAC8 thì rủi ro gì?
Doanh nghiệp có thể bị xử phạt theo luật quốc gia. Với trường hợp bị nghi trốn/né thuế, cơ quan thuế có thể phối hợp xuyên biên giới trong EU để phong tỏa hoặc tịch thu crypto liên quan đến khoản thuế chưa trả.
Khi nào DAC8 bắt đầu áp dụng và khi nào nhà đầu tư nộp báo cáo đầu tiên?
DAC8 có hiệu lực từ 01/01/2026. Quy định nêu việc nộp báo cáo áp dụng từ các năm thuế bắt đầu trong 2026, và nhà đầu tư không phải nộp báo cáo ban đầu cho đến 31/01/2027.