Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) mở cổng lấy ý kiến công chúng về “tài khoản skinny”, nhằm cho phép một số công ty fintech và tiền điện tử tiếp cận hạ tầng thanh toán của Fed theo phạm vi giới hạn để tự thanh toán và bù trừ giao dịch.
Đề xuất này có thể giảm sự phụ thuộc của các công ty crypto vào ngân hàng trung gian có “master account”, nhưng đi kèm các giới hạn nghiêm ngặt về quy mô, không hưởng lãi, không tiếp cận tín dụng và chỉ xử lý giao dịch của chính chủ tài khoản.
- Fed lấy ý kiến về “tài khoản skinny” để một số tổ chức phi ngân hàng (gồm công ty tiền điện tử) có thể thanh toán trực tiếp qua hệ thống Fed.
- Tài khoản bị giới hạn: không trả lãi, không dùng hạn mức tín dụng, có trần số dư qua đêm và chỉ xử lý giao dịch của chính tổ chức.
- Đề xuất gây tranh luận vì lo ngại thiếu chi tiết về biện pháp chống rửa tiền và tài trợ khủng bố đối với đơn vị không do Fed giám sát.
Fed đang lấy ý kiến về “tài khoản skinny” cho fintech và công ty tiền điện tử
Fed đã mở kênh tiếp nhận phản hồi công chúng về một loại tài khoản thanh toán mới, cho phép một số tổ chức tài chính phi ngân hàng thanh toán và bù trừ giao dịch trực tiếp qua hạ tầng của Fed theo phạm vi hạn chế.
Trong thông báo đề xuất, Fed cho biết đang thảo luận với các nhà hoạch định chính sách về một nhóm tài khoản thanh toán mới, hướng tới việc cho phép một số định chế phi ngân hàng được truy cập hệ thống thanh toán của Fed để tự xử lý thanh toán.
Bản đề xuất được công bố tại trang của Fed: toàn văn đề xuất và yêu cầu cung cấp thông tin. Đây là bước “yêu cầu thông tin” (request for information), nhằm thu thập ý kiến trước khi Fed quyết định khung chính sách cụ thể.
“Các tài khoản thanh toán mới này sẽ hỗ trợ đổi mới đồng thời vẫn giữ hệ thống thanh toán an toàn. Yêu cầu cung cấp thông tin này là bước đầu then chốt để bảo đảm Fed phản ứng kịp với sự thay đổi trong cách thức thanh toán.”
– Christopher J. Waller, Thống đốc Fed
“Tài khoản skinny” là dạng truy cập master account của Fed nhưng bị giới hạn mạnh
“Tài khoản skinny” cho phép tổ chức đủ điều kiện cung cấp dịch vụ thanh toán thông qua master account của Fed, nhưng bị khóa nhiều quyền: không hưởng lãi, không vay qua Fed và bị áp trần quy mô để giảm rủi ro hệ thống.
Ghi nhớ của hội đồng Fed nêu rằng các tổ chức đủ điều kiện có thể mở “tài khoản skinny” để phục vụ thanh toán qua master account. Hiện tại, nhiều công ty fintech và tiền điện tử phải dựa vào ngân hàng trung gian đã có master account tại các Ngân hàng Dự trữ Liên bang để xử lý giao dịch.
Fed nhấn mạnh nhóm tài khoản này không được trả lãi và không được tiếp cận các cơ chế tín dụng của Fed. Mục tiêu là cho phép đổi mới trong thanh toán nhưng không tạo ra kênh mở rộng rủi ro (ví dụ rủi ro thanh khoản hoặc rủi ro tín dụng) cho hệ thống tài chính.
Fed xem xét trần số dư qua đêm: mức thấp hơn giữa 500 triệu USD hoặc 10% tổng tài sản
Fed đang cân nhắc giới hạn số dư qua đêm cho “tài khoản skinny” bằng mức thấp hơn giữa 500 triệu USD và 10% tổng tài sản của tổ chức, nhằm hạn chế quy mô tiếp xúc và rủi ro đối với hệ thống thanh toán.
Theo đề xuất, trần số dư qua đêm (overnight balance cap) sẽ được đặt là: mức thấp hơn giữa 500 triệu USD hoặc 10% tổng tài sản của tổ chức. Cách đặt trần “min(500 triệu USD, 10%)” giúp chặn trường hợp tổ chức lớn dồn lượng tiền quá lớn vào tài khoản tại Fed, đồng thời vẫn giới hạn cả các tổ chức nhỏ hơn theo tỷ lệ tài sản.
Các tài khoản cũng bị giới hạn phạm vi giao dịch: chỉ được dùng cho giao dịch của chính chủ tài khoản. Điều này đồng nghĩa tổ chức không được làm ngân hàng đại lý (correspondent banking) hoặc thanh toán thay cho bên thứ ba.
Fed giữ quyền áp điều kiện riêng cho từng trường hợp, kèm kiểm soát rủi ro và báo cáo định kỳ
Các Ngân hàng Dự trữ Liên bang có thể áp thêm hạn chế và biện pháp kiểm soát rủi ro theo từng tổ chức, thông qua điều kiện hợp đồng tài khoản, cam kết xác nhận và yêu cầu báo cáo theo chu kỳ.
Fed cho biết các Reserve Banks sẽ có quyền chủ động yêu cầu lớp kiểm soát bổ sung theo từng trường hợp. Các biện pháp được nêu gồm: điều khoản trong thỏa thuận mở tài khoản, các bản xác nhận/attestation mang tính chính thức, và nghĩa vụ báo cáo định kỳ.
Cơ chế “tùy biến theo rủi ro” này nhằm đảm bảo rằng dù cho phép truy cập hạ tầng thanh toán, Fed vẫn có thể giới hạn hành vi, đặt ngưỡng kiểm soát, và theo dõi hoạt động của tài khoản theo thời gian.
Tranh luận xoay quanh giám sát và chống tội phạm tài chính đối với công ty tiền điện tử
Một số nhà hoạch định chính sách phản đối vì cho rằng đề xuất hiện chưa nêu đủ chi tiết về biện pháp ngăn rửa tiền và tài trợ khủng bố, đặc biệt với tổ chức mà Fed không trực tiếp giám sát.
Thống đốc Michael Barr không ủng hộ đề xuất ở dạng hiện tại và phản đối việc ban hành yêu cầu cung cấp thông tin với lý do “thiếu đủ chi tiết về các biện pháp bảo vệ chống tội phạm tài chính”. Ông cảnh báo đề xuất chưa đủ cụ thể để ngăn việc các tài khoản bị lạm dụng cho rửa tiền và tài trợ khủng bố bởi các tổ chức không do Fed giám sát.
Cuộc tranh luận phản ánh bài toán cốt lõi: mở đường cho đổi mới thanh toán trong fintech và tiền điện tử, nhưng vẫn phải duy trì chuẩn mực quản trị rủi ro, tuân thủ và bảo vệ hệ thống trước các hành vi bất hợp pháp.
Fed đã rút quy định năm 2023 và thay bằng khung linh hoạt hơn cho ngân hàng thành viên cấp bang
Song song với đề xuất “tài khoản skinny”, Fed cũng đã rút một quy định năm 2023 và thay bằng khung mới, cho phép ngân hàng thành viên cấp bang linh hoạt hơn khi triển khai công cụ đổi mới, sau quá trình tham vấn và đánh giá thực tiễn.
Theo thông tin được đề cập trong nội dung, hội đồng Fed đã loại bỏ quy định năm 2023 và thay bằng một khuôn khổ mới, tạo thêm linh hoạt cho các ngân hàng thành viên cấp bang khi triển khai công cụ đổi mới. Quy định cũ từng yêu cầu các ngân hàng này tuân thủ hạn chế hoạt động tương tự các cơ quan liên bang khác.
Sau nhiều tháng tham vấn và tiếp nhận phản hồi, Fed kết luận sự thay đổi của hệ thống tài chính và sự hiểu biết cập nhật khiến quy định cũ không còn hiệu quả, từ đó phê duyệt việc rút lại quy định.
Những câu hỏi thường gặp
“Tài khoản skinny” của Fed là gì?
Đây là một loại tài khoản thanh toán được đề xuất, cho phép một số tổ chức phi ngân hàng như fintech và công ty tiền điện tử thanh toán, bù trừ giao dịch trực tiếp qua hệ thống của Fed nhưng với phạm vi quyền hạn bị giới hạn.
“Tài khoản skinny” khác gì so với master account thông thường?
Theo đề xuất, tài khoản skinny không hưởng lãi, không được tiếp cận các cơ chế tín dụng của Fed và bị giới hạn quy mô. Nó hướng tới nhu cầu thanh toán tối thiểu thay vì cung cấp đầy đủ đặc quyền như quan hệ master account truyền thống.
Fed dự kiến giới hạn số dư của tài khoản như thế nào?
Fed đang cân nhắc trần số dư qua đêm bằng mức thấp hơn giữa 500 triệu USD hoặc 10% tổng tài sản của tổ chức. Mục tiêu là giảm rủi ro hệ thống nếu tổ chức phi ngân hàng được tiếp cận trực tiếp hạ tầng thanh toán.
Công ty tiền điện tử có thể thanh toán thay cho khách hàng hoặc bên thứ ba không?
Không. Đề xuất nêu các tài khoản sẽ bị giới hạn cho giao dịch của chính chủ tài khoản, đồng nghĩa tổ chức không được cung cấp dịch vụ ngân hàng đại lý hoặc thanh toán thay cho bên thứ ba.
Vì sao có ý kiến phản đối đề xuất hiện tại?
Một số nhà hoạch định chính sách, trong đó có Thống đốc Michael Barr, cho rằng đề xuất chưa đủ chi tiết về các biện pháp bảo vệ chống tội phạm tài chính, đặc biệt rủi ro rửa tiền và tài trợ khủng bố với các tổ chức không do Fed giám sát.