Nhật Bản sẽ triển khai ngân sách kỷ lục 122,3 nghìn tỷ yên cho năm tài khóa bắt đầu từ tháng 4/2026, làm dấy lên lo ngại về áp lực lợi suất trái phiếu trong bối cảnh gánh nợ công lớn.
Kế hoạch phát hành thêm 29,6 nghìn tỷ yên trái phiếu để tài trợ chi tiêu, cùng kỳ vọng lạm phát 2% và lộ trình tăng lãi suất của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ), đang trở thành trọng tâm theo dõi của nhà đầu tư toàn cầu, bao gồm cả các thị trường tiền điện tử.
- Nhật Bản công bố ngân sách FY2026 đạt 122,3 nghìn tỷ yên, tăng 6,3% so với FY2025.
- Chính phủ dự kiến huy động 29,6 nghìn tỷ yên qua trái phiếu mới, trong khi chi lãi vay dùng giả định lãi suất 3% (mức cao nhất kể từ 1997).
- BOJ phát tín hiệu tự tin hơn về mục tiêu lạm phát 2% và để ngỏ khả năng tăng lãi suất thêm.
Ngân sách FY2026 của Nhật Bản lập kỷ lục và tăng 6,3%
Ngân sách Nhật Bản cho năm tài khóa bắt đầu tháng 4/2026 được xác nhận ở mức 122,3 nghìn tỷ yên, tăng 6,3% so với 115,2 nghìn tỷ yên của FY2025.
Thủ tướng Takaichi Sanae cho biết chính phủ dự kiến phát hành 29,6 nghìn tỷ yên trái phiếu mới để bù đắp. Dù vậy, tỷ trọng tài trợ bằng nợ được mô tả là giảm nhẹ, còn 24,2% ngân sách so với 24,9% trong năm tài khóa hiện tại.
Bà Takaichi nhấn mạnh mục tiêu vừa thúc đẩy tăng trưởng vừa đảm bảo kỷ luật tài khóa. Tuy nhiên, với mức nợ công lớn, nhà đầu tư theo sát rủi ro lợi suất trái phiếu dài hạn tăng, đặc biệt khi ngân sách “nở” có thể làm gia tăng áp lực lên đường cong lợi suất.
“Tôi tin rằng ngân sách này cân bằng giữa củng cố nền kinh tế và đảm bảo tính bền vững tài khóa.”
– Takaichi Sanae, Thủ tướng Nhật Bản
Phát hành trái phiếu mới 29,6 nghìn tỷ yên có thể tạo áp lực lên lợi suất
Chính phủ Nhật Bản dự kiến huy động 29,6 nghìn tỷ yên bằng trái phiếu mới, trong khi thị trường lo ngại lợi suất dài hạn tăng khi cung nợ ở mức cao.
Koji Takeuchi, nghiên cứu viên cao cấp tại Itochu Research Institute, cho rằng quy mô ngân sách ban đầu kỷ lục là tín hiệu bất lợi cho lợi suất. Tuy vậy, ông cũng lưu ý phát hành trái phiếu chính phủ đang được kiểm soát, nguồn cung trái phiếu dài hạn dự kiến không tăng và lượng phát hành kỳ hạn trung, dài hạn có thể thu hẹp.
Điểm cân bằng nằm ở chỗ: ngân sách lớn thường làm tăng kỳ vọng cung nợ, nhưng nếu cơ cấu phát hành được điều tiết theo kỳ hạn, tác động lên lợi suất dài hạn có thể được giảm bớt. Dù vậy, trong môi trường lãi suất tăng, chi phí đi vay vẫn có xu hướng nhạy cảm hơn với mọi thay đổi trong kế hoạch phát hành.
“Quy mô ngân sách ban đầu là mức kỷ lục, điều này gây bất lợi cho lợi suất.”
– Koji Takeuchi, nghiên cứu viên cao cấp, Itochu Research Institute
Lạm phát kéo dài và an sinh xã hội là động lực tăng chi
Ngân sách kỷ lục diễn ra khi lạm phát ở Nhật Bản duy trì trên 2% hơn ba năm, khiến chi phí hàng thiết yếu tăng và nhu cầu hỗ trợ xã hội mở rộng.
Một phần đáng kể của mức tăng ngân sách được phân bổ cho an sinh xã hội, tăng từ 38,3 nghìn tỷ yên lên 39,1 nghìn tỷ yên. Chính phủ gắn mức tăng này với dân số già và nhu cầu chăm sóc người cao tuổi ngày càng lớn.
Bên cạnh đó, chi tiêu quốc phòng cũng được ưu tiên do căng thẳng địa chính trị và yêu cầu tăng cường an ninh. Nội các coi đây là một phần của bức tranh nhân khẩu học và môi trường quốc tế đang đẩy tổng chi lên. Tham khảo cấu trúc và thông tin ngân sách tại trang chính thức: tổng quan ngân sách của Bộ Tài chính Nhật Bản.
Chính quyền cũng đã đưa ra gói hỗ trợ kinh tế được mô tả là lớn nhất kể từ khi dỡ bỏ các hạn chế thời COVID-19, nhằm giảm áp lực do giá cả tăng và hỗ trợ nâng cấp năng lực quốc phòng.
Chi phí phục vụ nợ FY2026 dùng giả định lãi suất 3%, cao nhất từ 1997
Bộ Tài chính Nhật Bản sẽ sử dụng giả định lãi suất 3% để tính chi phí phục vụ nợ trong FY2026, mức cao nhất kể từ năm 1997.
Dù thị trường chưa phản ứng mạnh ngay lập tức trước tin ngân sách, chi phí vay đang trở nên “nặng” hơn khi mặt bằng lãi suất tăng. Việc nâng giả định lãi suất phục vụ nợ lên 3% cho thấy nhà quản lý coi rủi ro lãi suất là đáng kể trong giai đoạn tới.
Bộ trưởng Tài chính Satsuki Katayama thừa nhận kế hoạch có thể gây bất lợi cho sức khỏe tài khóa trong ngắn hạn, nhưng được xem là cần thiết để đặt nền cho tăng trưởng tương lai. Trong bối cảnh này, diễn biến lợi suất JGB có thể tác động lan tỏa tới tâm lý rủi ro toàn cầu, bao gồm khẩu vị với tài sản rủi ro như cổ phiếu và tiền điện tử.
Thu thuế 83,7 nghìn tỷ yên giúp giảm áp lực vay mới, nhưng bài toán dài hạn còn đó
Thủ tướng Takaichi kỳ vọng thu 83,7 nghìn tỷ yên tiền thuế năm tới, qua đó hỗ trợ nhu cầu vay và giúp thị trường bớt phản ứng cực đoan.
Koji Takeuchi nhận định doanh thu thuế “khá vững”, qua đó góp phần xoa dịu lo ngại của thị trường. Ông đồng thời cảnh báo nếu chính phủ muốn tiếp tục giảm phụ thuộc vào bán trái phiếu trong tương lai, cần tìm thêm các cách thức đảm bảo nguồn tiền bền vững.
Về mặt thực tiễn, tăng thu hoặc tái cấu trúc chi tiêu thường là hai lựa chọn cốt lõi, nhưng đều có chi phí chính trị và kinh tế. Vì vậy, kỳ vọng thị trường sẽ tiếp tục bám sát cả số liệu thu ngân sách lẫn kế hoạch phát hành trái phiếu theo kỳ hạn trong các kỳ công bố tiếp theo.
BOJ tự tin hơn về mục tiêu lạm phát 2% và để ngỏ tăng lãi suất thêm
Thống đốc BOJ Ueda Kazuo cho biết niềm tin đang tăng rằng BOJ sẽ đạt mục tiêu lạm phát 2% đi kèm tăng lương, và ngân hàng trung ương có thể tiếp tục tăng lãi suất nếu kinh tế đúng kịch bản.
Phát biểu của ông Ueda được đưa ra sau khi BOJ nâng chi phí vay lên mức cao nhất kể từ 1995. Thị trường giao dịch đang đặt cược vào khả năng tăng lãi suất thêm, dù BOJ không đưa ra mốc thời gian cụ thể.
Ông Ueda nhấn mạnh lãi suất thực vẫn thấp, và nhiều người theo dõi kỳ vọng nhịp tăng khoảng mỗi 6 tháng bắt đầu từ năm tới. Nếu lãi suất tăng theo lộ trình này, chi phí đi vay của chính phủ có thể chịu thêm áp lực, đồng thời ảnh hưởng đến dòng vốn toàn cầu, bao gồm các kênh phân bổ sang USD, trái phiếu, vàng và tiền điện tử.
“Việc đạt mục tiêu ổn định giá 2%, đi kèm với tăng lương, đang dần tiến tới.”
– Ueda Kazuo, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ)
Những câu hỏi thường gặp
Ngân sách FY2026 của Nhật Bản là bao nhiêu và tăng so với năm trước thế nào?
Ngân sách FY2026 được xác nhận ở mức 122,3 nghìn tỷ yên, tăng 6,3% so với FY2025 là 115,2 nghìn tỷ yên.
Nhật Bản dự kiến huy động bao nhiêu bằng trái phiếu mới cho FY2026?
Chính phủ dự kiến huy động 29,6 nghìn tỷ yên bằng cách bán trái phiếu mới để tài trợ ngân sách.
Vì sao chi an sinh xã hội của Nhật Bản tăng trong ngân sách mới?
Chi an sinh xã hội tăng từ 38,3 nghìn tỷ yên lên 39,1 nghìn tỷ yên, gắn với dân số già và nhu cầu chăm sóc, hỗ trợ người cao tuổi ngày càng lớn.
Giả định lãi suất phục vụ nợ 3% trong FY2026 có ý nghĩa gì?
Bộ Tài chính sẽ dùng mức 3% để tính chi phí phục vụ nợ FY2026, cho thấy rủi ro chi phí vay tăng trong môi trường lãi suất cao hơn.
BOJ đang phát tín hiệu gì về việc tăng lãi suất?
BOJ cho biết niềm tin đạt mục tiêu lạm phát 2% đang tăng và có thể tiếp tục nâng lãi suất nếu nền kinh tế diễn biến phù hợp với kịch bản cơ sở.