Nhà đầu tư rút 1 nghìn tỷ USD khỏi quỹ cổ phiếu chủ động

Năm 2025 chứng kiến làn sóng rút vốn khỏi các quỹ cổ phiếu quản lý chủ động khi thị trường tăng mạnh nhưng lợi nhuận bị “khóa” trong nhóm 7 công ty công nghệ vốn hóa lớn của Mỹ, khiến chiến lược đa dạng hóa và chọn cổ phiếu khó được tưởng thưởng.

Dù S&P 500 liên tục lập đỉnh, nhiều nhà đầu tư nhận ra rằng nắm giữ ngoài nhóm dẫn dắt dễ tụt hậu, trong khi vẫn phải trả phí quản lý cao cho danh mục “khác chỉ số” nhưng không mang lại kết quả tương xứng.

Dòng tiền rời bỏ quỹ chủ động khi thị trường ngày càng tập trung

Năm 2025, nhà đầu tư rút khoảng 1 nghìn tỷ USD khỏi các quỹ tương hỗ cổ phiếu quản lý chủ động, trong khi ETF cổ phiếu thụ động thu hút hơn 600 tỷ USD, phản ánh xu hướng ưu tiên bám sát chỉ số trong môi trường lợi nhuận tập trung.

Ước tính của Bloomberg Intelligence dựa trên dữ liệu ICI cho thấy mức rút ròng khoảng 1 nghìn tỷ USD khỏi quỹ cổ phiếu chủ động. Đây là năm thứ 11 liên tiếp ghi nhận dòng vốn rút ròng khỏi nhóm này và cũng là mức lớn nhất trong chu kỳ.

Ngược lại, ETF cổ phiếu thụ động thu hút hơn 600 tỷ USD. Chênh lệch dòng tiền thể hiện sự dịch chuyển hành vi, từ trả phí để “đánh bại thị trường” sang giảm chi phí và chấp nhận kết quả gần giống chỉ số khi chỉ số bị chi phối bởi một nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn.

Nhiều nhà đầu tư không rút vốn ngay lập tức mà theo dõi hiệu quả theo thời gian. Khi các danh mục “khác chỉ số” không được thị trường thưởng công, sự kiên nhẫn dần cạn, đặc biệt trong bối cảnh độ chênh giữa nhóm thắng và phần còn lại kéo dài qua nhiều năm.

Dave Mazza, CEO Roundhill Investments, cho rằng mức độ tập trung khiến nhà quản lý chủ động khó tỏa sáng. Ông nhấn mạnh nếu không nắm tỷ trọng tương tự “Magnificent Seven” như chỉ số tham chiếu, danh mục dễ chịu rủi ro kém hiệu suất.

Dữ liệu từ BNY Investments cho thấy trong nhiều ngày của nửa đầu năm, dưới 20% cổ phiếu tăng cùng thị trường. Độ rộng yếu có thể xuất hiện theo giai đoạn, nhưng việc kéo dài khiến chiến lược dàn trải nhiều ngành trở nên bất lợi hơn so với tập trung vào nhóm dẫn dắt.

Xu hướng này cũng thể hiện ở chỉ số: S&P 500 vượt trội so với phiên bản equal-weight trong suốt năm. Nhà đầu tư đứng trước lựa chọn khó: giảm tỷ trọng cổ phiếu lớn và chấp nhận tụt hậu, hoặc bám sát chỉ số và phải giải thích vì sao vẫn trả phí quản lý chủ động.

Phần lớn quỹ chủ động thua chuẩn trong năm 2025

Tại Mỹ, 73% quỹ tương hỗ cổ phiếu hoạt động kém hơn chỉ số tham chiếu trong năm 2025, cho thấy phần đông chiến lược chọn cổ phiếu không theo kịp thị trường khi lợi nhuận bị dẫn dắt bởi nhóm công nghệ vốn hóa lớn.

Theo Athanasios Psarofagis của Bloomberg Intelligence, 73% quỹ cổ phiếu ở Mỹ thua benchmark trong năm 2025, xếp là kết quả tệ thứ tư kể từ 2007. Diễn biến còn xấu đi sau khi nỗi lo thuế quan trong tháng 4 dịu lại và câu chuyện trí tuệ nhân tạo (AI) củng cố vị thế dẫn dắt của nhóm công nghệ.

Điều này làm nổi bật “chi phí” của việc lệch chuẩn (tracking-error) trong bối cảnh thị trường tập trung: chỉ cần thiếu tỷ trọng ở một nhóm cổ phiếu có đóng góp lợi nhuận lớn nhất, quỹ có thể tụt lại nhanh, dù phần còn lại của danh mục được quản trị bài bản.

Một số quỹ nổi bật vẫn vượt chuẩn nhưng đi kèm rủi ro khác biệt

Một số ít quỹ đánh bại benchmark nhờ mức độ khác biệt cao như tập trung small-cap giá trị quốc tế, tài nguyên, hoặc đặt cược vào cổ phiếu bán dẫn, nhưng các trường hợp này thường đòi hỏi kỷ luật và chấp nhận sai lệch lớn so với chỉ số Mỹ.

Một ngoại lệ đến từ Dimensional Fund Advisors: International Small Cap Value Portfolio quy mô 14 tỷ USD tăng “hơn 50%”, vượt benchmark, S&P 500 và Nasdaq 100. Danh mục nắm khoảng 1.800 cổ phiếu, chủ yếu ngoài Mỹ, thiên về tài chính, công nghiệp và vật liệu, đồng thời gần như tránh chỉ số large-cap Mỹ.

Joel Schneider, Phó bộ phận quản lý danh mục khu vực Bắc Mỹ, nhấn mạnh bài học về kỷ luật đa dạng hóa toàn cầu: nhiều người hiểu đa dạng hóa là hợp lý, nhưng rất khó duy trì kỷ luật để theo đuổi trong thực tế khi thị trường chỉ thưởng cho một nhóm cổ phiếu.

Một trường hợp khác là quỹ Allspring Diversified Capital Builder Fund do Margie Patel quản lý, tăng “khoảng 20%” nhờ các khoản đặt cược vào Micron Technology và Advanced Micro Devices. Bà cũng phản biện xu hướng “indexing trá hình”, cho rằng nhiều người chỉ bám chỉ số theo cách nửa vời.

Định giá cao của nhóm công nghệ lớn làm dấy lên lo ngại bong bóng

Đà tăng của cổ phiếu vốn hóa lớn khiến tranh luận bong bóng nổi lên khi Nasdaq 100 giao dịch trên 30 lần lợi nhuận và gần 6 lần doanh thu, phản ánh kỳ vọng tăng trưởng mạnh nhưng cũng kéo theo rủi ro biến động.

Việc “cổ phiếu lớn ngày càng lớn” làm gia tăng mức độ phụ thuộc của thị trường vào một số doanh nghiệp công nghệ. Khi định giá cao, chỉ cần thay đổi kỳ vọng về tăng trưởng hoặc lợi nhuận cũng có thể gây biến động mạnh cho chỉ số, đặc biệt với các danh mục thiếu đa dạng hóa thực sự.

Dan Ives của Wedbush Securities, người ra mắt một ETF tập trung AI trong năm 2025 và quỹ này tăng quy mô lên “gần 1 tỷ USD”, cho rằng biến động là một phần của cuộc chơi và dự báo thị trường giá lên của công nghệ có thể kéo dài thêm hai năm.

Quỹ tài nguyên toàn cầu cho thấy cơ hội ngoài công nghệ

Một số chiến lược chủ động ngoài công nghệ vẫn hưởng lợi từ chủ đề năng lượng, nông nghiệp và kim loại, như VanEck Global Resources Fund tăng gần 40%, phản ánh lực cầu theo chuỗi cung ứng vật chất.

VanEck’s Global Resources Fund tăng gần 40%, nhờ nhu cầu liên quan đến năng lượng, nông nghiệp và kim loại. Quỹ nắm các cổ phiếu như Shell, Exxon Mobil và Barrick Mining, đồng thời kết hợp chuyên môn địa chất với phân tích tài chính để theo đuổi các chủ đề dài hạn.

Shawn Reynolds, người quản lý quỹ trong 15 năm, cho rằng quản lý chủ động cho phép đặt cược theo chủ đề lớn theo cách mà danh mục bám chỉ số khó thực hiện. Tuy nhiên, kiểu tiếp cận này cũng có thể tạo độ lệch chuẩn cao và phụ thuộc mạnh vào chu kỳ hàng hóa.

“Mức độ tập trung khiến các nhà quản lý chủ động khó làm tốt. Nếu bạn không nắm tỷ trọng theo chỉ số ở Magnificent Seven, bạn có khả năng đang chấp nhận rủi ro kém hiệu quả.”
– Dave Mazza, CEO Roundhill Investments

“Năm nay mang đến một bài học rất rõ. Ai cũng biết đa dạng hóa toàn cầu là hợp lý, nhưng rất khó để giữ kỷ luật và thực sự duy trì điều đó.”
– Joel Schneider, Phó bộ phận quản lý danh mục Bắc Mỹ, Dimensional Fund Advisors

“Sẽ có những khoảnh khắc phải ‘nín thở’.”
– Dan Ives, Wedbush Securities

Những câu hỏi thường gặp

Vì sao nhà đầu tư rút mạnh khỏi quỹ cổ phiếu chủ động trong năm 2025?

Vì lợi nhuận thị trường tập trung vào một nhóm nhỏ cổ phiếu công nghệ vốn hóa lớn, khiến nhiều danh mục chủ động lệch chỉ số khó theo kịp hiệu suất, trong khi nhà đầu tư vẫn phải trả phí quản lý. Khi sự khác biệt không tạo giá trị, họ chuyển sang ETF thụ động.

“Độ rộng thị trường yếu” nghĩa là gì và ảnh hưởng ra sao?

Độ rộng thị trường yếu xảy ra khi chỉ một tỷ lệ nhỏ cổ phiếu tăng giá trong khi chỉ số vẫn đi lên. Dữ liệu BNY Investments cho thấy có giai đoạn dưới 20% cổ phiếu tăng cùng thị trường, làm chiến lược dàn trải nhiều ngành kém hiệu quả và tăng nguy cơ thua chuẩn cho quỹ chủ động.

Quỹ chủ động có thể vượt chuẩn trong bối cảnh thị trường tập trung không?

Có, nhưng thường cần mức độ khác biệt cao và kỷ luật dài hạn. Ví dụ, một quỹ small-cap giá trị quốc tế tăng hơn 50% nhờ phân bổ chủ yếu ngoài Mỹ, hoặc các quỹ đặt cược theo chủ đề như bán dẫn, tài nguyên. Đổi lại, nhà đầu tư phải chấp nhận rủi ro lệch chuẩn lớn.

ETF thụ động hưởng lợi thế gì khi thị trường bị chi phối bởi nhóm cổ phiếu lớn?

ETF thụ động tự động nắm các cổ phiếu chiếm tỷ trọng lớn trong chỉ số, do đó dễ “ăn theo” nhóm dẫn dắt mà không cần quyết định chọn cổ phiếu. Trong năm 2025, ETF cổ phiếu thụ động hút hơn 600 tỷ USD khi nhà đầu tư ưu tiên bám chỉ số và tối ưu chi phí.