Chủ tịch Wingtech, Ruby Yang, cảnh báo tranh chấp quyền kiểm soát Nexperia đang trực tiếp đe dọa chuỗi cung ứng chip AI và bán dẫn toàn cầu khi nguồn wafer bị ngừng cung cấp, khiến hoạt động giữa Hà Lan và Trung Quốc bị chia cắt.
Theo Bloomberg, Ruby Yang cho rằng việc “đóng băng” pháp lý từ phía Hà Lan đang kéo ngành công nghiệp tới nguy cơ gián đoạn sản xuất và làm suy giảm niềm tin đầu tư quốc tế, trong bối cảnh hai phần của Nexperia không thể vận hành độc lập.
- Wingtech nói việc Nexperia tại Hà Lan dừng cung cấp wafer là nguyên nhân trực tiếp gây đứt gãy chuỗi cung ứng.
- Phán quyết tòa án khiến Nexperia tách đôi vận hành: Hà Lan giữ wafer, Trung Quốc vận hành các nhà máy hoàn thiện.
- Wingtech cân nhắc trọng tài quốc tế, với yêu cầu pháp lý có thể lên tới 8 tỷ USD theo định giá Nexperia của Wingtech.
Chuỗi cung ứng chip AI toàn cầu bị đặt trước rủi ro đứt gãy vì tranh chấp Nexperia
Wingtech cho rằng tranh chấp kiểm soát Nexperia đã tạo ra gián đoạn nguồn wafer, khiến chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu chịu rủi ro và làm xói mòn niềm tin đầu tư xuyên biên giới.
Ruby Yang cảnh báo thiệt hại sẽ tăng theo thời gian nếu tranh chấp kéo dài, tác động đến “chuỗi công nghiệp toàn cầu, niềm tin đầu tư quốc tế và cổ đông”. Bà tiếp quản vai trò chủ tịch hội đồng quản trị vào tháng 7, ngay trước khi khủng hoảng pháp lý leo thang.
Ruby cáo buộc nhà nước Hà Lan vi phạm hiệp định bảo hộ đầu tư song phương ký năm 2001 với Trung Quốc, đồng thời cho rằng một số quản lý người Hà Lan trong Nexperia lợi dụng tình trạng hỗn loạn để trục lợi. Phía Nexperia phủ nhận các ám chỉ này.
“Mỗi ngày tranh chấp tiếp diễn, thiệt hại đối với chuỗi công nghiệp toàn cầu, niềm tin đầu tư quốc tế và các cổ đông càng sâu sắc.”
– Ruby Yang, Chủ tịch Wingtech, Bloomberg
Phán quyết tòa án Hà Lan khiến Nexperia bị chia tách vận hành giữa Hà Lan và Trung Quốc
Một phán quyết của tòa án đã loại Zhang Xuezheng khỏi vị trí CEO Nexperia và chuyển quyền biểu quyết cho các bên được tòa chỉ định, kéo theo việc các hoạt động cung ứng wafer bị gián đoạn.
Sau phán quyết, Nexperia tại Hà Lan ngừng gửi wafer tới nhà máy ở Quảng Đông, Trung Quốc, làm đứt dòng vật liệu lõi cho sản xuất chip. Phía Nexperia tại Trung Quốc sau đó cắt đứt liên hệ với trụ sở Hà Lan và tìm nhà cung cấp wafer nội địa để duy trì hoạt động.
Kết quả là hình thành hai “phiên bản” tách rời: phía Hà Lan kiểm soát wafer, còn phía Trung Quốc vận hành các nhà máy hoàn thiện. Ruby nhấn mạnh hai phần không thể hoạt động độc lập và quy trách nhiệm trực tiếp cho việc dừng wafer từ thực thể Hà Lan.
“Cần phải nói rõ rằng nguyên nhân trực tiếp và duy nhất của sự gián đoạn nguồn cung hiện nay là việc thực thể Nexperia tại Hà Lan đơn phương và bất ngờ dừng cung cấp wafer.”
– Ruby Yang, Chủ tịch Wingtech, Bloomberg
Tác động lan rộng sang sản xuất ô tô và công suất nhà máy tại Trung Quốc
Sự thiếu hụt vật liệu chip đã bắt đầu gây hiệu ứng dây chuyền, trong đó có thông tin Honda sẽ dừng sản xuất ô tô tại Nhật Bản và Trung Quốc vì thiếu linh kiện.
Wingtech cho biết nhà máy lớn nhất của Nexperia đặt tại Trung Quốc, và trước khủng hoảng, công ty xử lý khoảng một nửa sản lượng thời kỳ trước tranh chấp tại đây. Việc nguồn wafer bị cắt khiến khâu hoàn thiện dù còn năng lực cũng khó duy trì nhịp sản xuất.
Zhang Xuezheng đã chính thức rời Wingtech, nhưng được mô tả vẫn tham gia sát sao. Ruby Yang dẫn dắt nỗ lực đưa vụ việc lên Tòa án Tối cao Hà Lan nhằm đảo ngược tình thế quản trị và khôi phục vận hành thống nhất.
Wingtech phát tín hiệu trọng tài quốc tế, yêu cầu có thể lên tới 8 tỷ USD
Wingtech đã gửi “thông báo tranh chấp” và có thể đưa vụ việc ra trọng tài quốc tế nếu không được giải quyết sau 6 tháng, với yêu cầu pháp lý được nói có thể lên tới 8 tỷ USD theo định giá Nexperia của Wingtech.
Ruby Yang chia sẻ với Bloomberg rằng thông báo được gửi ngày 15/10. Nếu không đạt tiến triển trong khung thời gian nêu trên, Wingtech có thể kích hoạt cơ chế phân xử quốc tế theo lập luận quyền lợi đầu tư bị xâm hại.
Tranh chấp nhà máy wafer tại Thượng Hải làm gia tăng cáo buộc giữa hai bên
Dự án WingSkySemi ở Thượng Hải—một nhà máy wafer nằm trong chiến lược từ năm 2020—trở thành điểm nóng mới, khi Wingtech nói dự án từng được chính các quản lý Hà Lan phê duyệt nhưng nay lại bị cáo buộc sai phạm.
Ruby cho biết cơ sở này do WinWorld (công ty mẹ của Wingtech) tài trợ và được cùng nhóm lãnh đạo Nexperia ký thông qua. Bà nói “trớ trêu” là những lãnh đạo từng ký thỏa thuận lại là người đang cáo buộc Wingtech, đồng thời tố họ tự tăng lương khi nắm quyền điều hành tạm thời.
“Trớ trêu là các lãnh đạo Nexperia từng ký thỏa thuận đó chính là ba cá nhân hiện đang cáo buộc Wingtech có hành vi sai trái.”
– Ruby Yang, Chủ tịch Wingtech, Bloomberg
Nexperia bác bỏ cáo buộc trục lợi và kêu gọi hợp tác mang tính xây dựng
Nexperia tuyên bố bác bỏ hoàn toàn các ám chỉ rằng ban điều hành tạm thời hành động vì lợi ích cá nhân, đồng thời kêu gọi Nexperia China và Wingtech quay lại hợp tác.
Người phát ngôn Nexperia nói họ “hoàn toàn bác bỏ” các suy diễn từ lãnh đạo Wingtech về động cơ cá nhân. Nexperia cũng phản biện rằng dưới thời Zhang, Wingtech đã thổi phồng đơn hàng tới nhà máy Thượng Hải để nâng bảng cân đối kế toán, và sau đó tìm cách sa thải các lãnh đạo Hà Lan đã nêu vấn đề.
“Chúng tôi hoàn toàn bác bỏ các ám chỉ của lãnh đạo Wingtech rằng ban điều hành tạm thời đã hành động vì lợi ích cá nhân.”
– Người phát ngôn Nexperia, Bloomberg
“Chúng tôi muốn nhân cơ hội này nhắc lại lời kêu gọi Nexperia China và Wingtech hướng tới một sự hợp tác mang tính xây dựng.”
– Nexperia, tuyên bố với Bloomberg
Dấu hiệu “tách khỏi Trung Quốc” và nỗ lực nối lại đàm phán
Wingtech cho rằng việc Nexperia mở rộng khâu hoàn thiện tại Malaysia là tín hiệu muốn tách khỏi Trung Quốc, nhưng vẫn nói họ đang mời các bên được tòa chỉ định tham gia đàm phán song song với quá trình kháng cáo.
Ruby nhận định mở rộng hoạt động hoàn thiện ở Malaysia cho thấy “ý định rõ ràng nhằm tách rời khỏi Trung Quốc”. Dù vậy, Wingtech vẫn thúc đẩy đối thoại bằng cách mời các ủy thác do tòa chỉ định tham gia thảo luận trong khi tiếp tục kháng cáo phán quyết.
Wingtech khẳng định không lùi bước và vẫn muốn dẫn dắt Nexperia đạt thành tựu lớn hơn, trong bối cảnh cấu trúc vận hành bị chia cắt tiếp tục tạo áp lực lên nguồn cung wafer và kế hoạch sản xuất liên vùng.
“Chúng tôi vẫn mong muốn dẫn dắt Nexperia đạt được những thành tựu còn lớn hơn nữa.”
– Ruby Yang, Chủ tịch Wingtech, Bloomberg
Những câu hỏi thường gặp
Vì sao tranh chấp Nexperia có thể ảnh hưởng chuỗi cung ứng chip AI toàn cầu?
Vì wafer là vật liệu đầu vào cốt lõi của nhiều quy trình bán dẫn. Khi Nexperia tại Hà Lan dừng gửi wafer sang nhà máy ở Trung Quốc, hoạt động sản xuất bị đứt đoạn, tạo rủi ro lan truyền sang các ngành phụ thuộc linh kiện bán dẫn.
Điều gì khiến Nexperia bị tách làm hai phần giữa Hà Lan và Trung Quốc?
Một phán quyết của tòa án đã thay đổi quyền lãnh đạo và quyền biểu quyết, dẫn tới việc phía Hà Lan kiểm soát wafer còn phía Trung Quốc vận hành các nhà máy hoàn thiện, rồi hai bên cắt đứt phối hợp.
Wingtech có thể làm gì tiếp theo về mặt pháp lý?
Wingtech nói đã gửi thông báo tranh chấp ngày 15/10 và có thể đưa vụ việc ra trọng tài quốc tế nếu không được giải quyết trong 6 tháng. Yêu cầu pháp lý được nêu có thể lên tới 8 tỷ USD theo định giá Nexperia của Wingtech.
Nexperia phản hồi thế nào trước cáo buộc trục lợi từ ban điều hành tạm thời?
Nexperia cho biết họ hoàn toàn bác bỏ các ám chỉ rằng ban điều hành tạm thời hành động vì lợi ích cá nhân, và kêu gọi các bên trở lại hợp tác mang tính xây dựng để tháo gỡ bế tắc.